"Απαρχή Βαρειάς Βιομηχανίας στην Ελλάδα δεν έγινε διότι όλη η πολιτεία των ξένων απέναντί μας δείχνει ότι όταν επέμεναν να μάς "προστατεύουν" έβρισκαν πάντοτε τρόπο να μάς κρατούν σε υπανάπτυξη" Ν.Κιτσίκης (1947)

Με την παρούσα ανάρτηση συνεχίζουμε την μελέτη μας στον πρόλογο του βιβλίου "Η Βαρειά Βιομηχανία στην Ελλάδα" το οποίο έγραψε το 1947 ο οικονομολόγος Δημήτριος Μπάτσης. Ήδη έχουμε προχωρήσει στην παρουσίαση των πρώτων αποσπασμάτων που μπορείτε να δείτε εδώ: http://hellas-economy.blogspot.gr/2014/09/blog-post_20.html

Περισσότερα για τον Δημήτριο Μπάτση και το σπουδαιότατο πόνημά του καθώς και την εκτέλεσή του μπορείτε να διαβάσετε -κυρίως στη σημείωση (1)- εδώ: http://hellas-economy.blogspot.gr/2014/08/blog-post_12.html

                                                                                  ***

Συνεχίζουμε με τον πρόλογο του εν λόγω βιβλίου, το οποίο έγραψε τον Μάϊο του 1947 ο Πρύτανης του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου και Γενικός Γραμματέας της Επιστημονικής Εταιρείας μελέτης νεοελληνικών προβλημάτων "Επιστήμη-Ανοικοδόμηση" Νικόλαος Κιτσίκης. (Οι υπογραμμίσεις δικές μας).

"...Η βαρειά βιομηχανία σαν βασικός συντελεστής στην εσωτερική συγκρότηση και οργανική ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας είναι η κύρια οικονομική θέση του έργου. Εξετάζεται η παραγωγικότητα, η οικονομική αποδοτικότητα, η αύξηση του συνολικού κοινωνικού εισοδήματος. Αντιμετωπίζεται το μεγάλο ζήτημα της βιωσιμότητας ιστορικά και κριτικά. Βγαίνουν συμπεράσματα πολύ ενθαρρυντικά για κάθε αντικειμενικό μελετητή, που δεν κάνει πολιτική των περιστάσεων.

Η χρηματοδότηση των έργων, γενικότερα το δυναμικό και οι πόροι της ελληνικής οικονομίας για την εκβιομηχάνιση, αποτελεί τεράστιο πρόβλημα που βρίσκει τη μόνη ορθή τοποθέτηση στο βιβλίο του κ. Μπάτση. 

Αλλά μερικές "θέσεις" του κ. Μπάτση έχουν ανάγκη ιδιαίτερης έξαρσης. 

Ευθύς από την εισαγωγή τοποθετεί τις αφετηρίες του. Τον πλούτο του εδάφους και υπεδάφους δεν τον βλέπει μόνο σαν μια πηγή εθνικού εισοδήματος, που θα μπορούσε σε ορισμένη στιγμή να αντικατασταθεί μερικά ή ολικά από μια άλλη πηγή. Τον βλέπει σαν βασικό στοιχείο της ελληνικής οικονομίας, που θα επιτρέψει την ολοκλήρωση του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού του τόπου και τη ριζική μετατροπή στη διάρθρωση της οικονομίας τους". Τον βλέπει για στοιχείο που θα βοηθήσει "την πραγματοποίηση της εσωτερικής συσσώρευσης σε μεγάλη κλίμακα, συσσώρευσης που ματαιώνεται με την εξάρτηση της οικονομίας μας από την αγορά του εξωτερικού" και με την προσπάθεια της "τοκογλυφικής δράσης του ντόπιου κεφαλαίου μέσα από μορφές τεχνητού μονοπωλίου". 

...η βαρειά βιομηχανία, με τις δυνατότητες που ημέρα με την ημέρα αποδείχνονται από δικούς μας και ξένους όλο και πιο μεγάλες, προβάλλεται για θεμέλιο της ανάπτυξης βιομηχανίας στην Ελλάδα. Βάση της βαρειάς βιομηχανίας είναι η ενεργειακή αξιοποίηση. Ο ορυκτός πλούτος σε καύσιμα και οι υδραυλικές δυνάμεις είναι οι βιομηχανικές πηγές ενέργειας. 

Είναι βέβαιο πως οι υδραυλικές δυνάμεις έχουν μια ιδιαίτερη αξία στον πίνακα των ενεργειακών πηγών. Είναι πρώτα-πρώτα πηγές "ανεξάντλητες". Ύστερα η αξιοποίηση τους γίνεται κατά 60%-70% με εγχώρια εργασία. Τεράστιο τμήμα της δαπάνης - τα τρία τέταρτα περίπου για τα εργοστάσια παραγωγής - αφορά έργα αιώνια, όπως τα φράγματα, οι οχετοί, οι θλιπτικοί θάλαμοι. Και τελικά τα έργα δέσμευσης των υδραυλικών δυνάμεων έχουν άμεσες δευτερογενείς ευεργετικές συνέπειες στην εδαφική βελτίωση και τη γεωργία όχι μόνο των γύρω τους περιοχών αλλά σε πολύ ευρύτερη κλίμακα.

...συμμετρικά πρέπει ν' αναπτυχθούν και οι θερμικές πηγές της χώρας. Ώσπου να γίνουν και ν' αποδώσουν τα υδραυλικά έργα στο σύνολό τους, παράλληλες θερμικές πηγές, που έχουν την ευχέρεια της άμεσης αξιοποίησης, πρέπει ν' αναπτυχθούν. Τα καύσιμα μιας χώρας, με τη διπλή τους ιδιότητα των φορέων ενέργειας και της πρώτης ύλης για χημική επεξεργασία, πρέπει ορθολογικά να εντάσσονται σε ένα σχέδιο αξιοποίησης. 

...Η ενεργειακή αξιοποίηση συμβαδίζει με την ανάπτυξη βαρειάς βιομηχανίας. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σε σίδερο, σε αργίλιο, σε μαγνήσιο, που διαθέτει ο τόπος, η παραγωγή σόδας και νιτρικών ενώσεων, είναι τα στερεά βάθρα που θα βαστάξουν επιβλητικό το οικοδόμημα της ελληνικής βιομηχανίας. Παράλληλα θα γίνει η εκμετάλλευση των άλλων ορυκτών. Το νικέλιο, το χρώμιο, το μολύβι, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, το μαγγάνιο, το αντιμόνιο, το μολυβδαίνιο, το θειάφι, το βάριο, ο χαλαζίας, η σμύριδα ακόμα το χρυσάφι και το ασήμι, υπάρχουν στον τόπο μας.

Η δημιουργία σοβαράς μεταλλουργικής βιομηχανίας όχι μόνο επιτρέπει, μα επιβάλλει την ίδρυση σοβαράς μηχανουργικής, σε συνέχεια ναυπηγικής και γενικότερα την ολοκλήρωση της βαρειάς βιομηχανίας, που επεξεργάζεται τις πρώτες ύλες, κατασκευάζει τα μέσα παραγωγής και μεταφοράς, αποτελεί τη γενέτειρα κάθε προγράμματος.

Για το λόγο αυτό ο κ. Μπάτσης αφιέρωσε μεγάλο μέρος από την προσπάθειά του στην επεξήγηση του πρωταρχικού ρόλου της βαρειάς βιομηχανίας και στην απόδειξη πως υπάρχουν στην Ελλάδα οι φυσικές και οικονομικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία και την ανάπτυξή της.

Το ερώτημα γιατί δεν έγινε ως τώρα καμμία απαρχή βαρειάς βιομηχανίας στην Ελλάδα, βρίσκει την απάντησή του στο γεγονός ότι όλη η πολιτεία των ξένων απέναντί μας, ως τα σήμερα, δείχνει ότι όταν επέμεναν να μάς "προστατεύουν" έβρισκαν πάντοτε τρόπο να μάς κρατούν σε υπανάπτυξη.

τεύχος του επιστημονικού περιοδικού "ΑΝΤΑΙΟΣ"

Η  μεγάλη ευθύνη της άρχουσας τάξης στην Ελλάδα είναι ότι δεν έλυσε βασικά -και για την ανάπτυξη του ίδιου του κεφαλαίου της- κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα και δεν κατόρθωσε ν' αντισταθεί σε τέτοιου είδους "προστασία", δεν θέλησε δηλαδή παρακάμπτοντας τις αντιξοότητες ν' αναπτύξει μια παραγωγικά γερή οικονομία σε μια πλατειά αγορά. Σε μάς προτιμήθηκε η "οδός της ήσσονος αντιστάσεως", ο άνομος συμβιβασμός των εγχωρίων καρδοσκόπων πρός τους ξένους χρηματοδότες και τους πολιτικούς του ιμπεριαλισμού σε βάρος του ελληνικού λαού. Η εξέταση των εξωτερικών δανείων και οι συμβάσεις με ξένους το βροντοφωνάζουν (*). 

Το ξένο κεφάλαιο αναπτύσσει μονάχα τους κλάδους που δεν είναι εμπόδιο στους βασικούς σκοπούς για την τοποθέτηση και την ανάπτυξή του. "Να εκβιομηχανίσει τη χώρα το ξένο κεφάλαιο με την έννοια του μετασχηματισμού της από εξαρτημένη και καθυστερημένη σε αναπτυγμένη εσωτερικά χώρα ήταν απαράδεκτο, αντιφατικό και ασυμβίβαστο με τα γενικότερα ιμπεριαλιστικά του συμφέροντα και τις συγκεκριμένες επιδιώξεις του στον τόπο μας", γράφει ο κ.Μπάτσης. Για δε το ρόλο της άρχουσας τάξης του τόπου μας λέγει: "Η κυρίαρχη εκμεταλλεύτρια τάξη ήταν ένας εμπορικός υπηρέτης του ξένου κεφαλαίου, ο υποτακτικός του μεσολαβητής". 

Σήμερα, χάρη στην εργασία και τις ενδείξεις που παρουσίασε η έρευνα μερικών τεχνικών, δεν αμφισβητούνται οι τεχνικές προϋποθέσεις για την ίδρυση βαρειάς βιομηχανίας. Ωστόσο παρά τη διαπίστωση αυτή δεν αποφασίζουν οι διάφοροι αρμόδιοι να αναγνωρίσουν πως υπάρχουν και οι οικονομικές προϋποθέσεις. Εξακολουθεί τον απαίσιο ρόλο της η στείρα και αποστεωμένη αντίδραση, ο συμφεροντολόγος συντηρητισμός σε απελπιστική ανάμιξη με τους ξένους "εμπειρογνώμονες" και "ειδικούς".  

...Στην καμπή που βρίσκεται η χώρα μας ύστερα από έναν εξαντλητικό πόλεμο, είναι μεγάλη υπηρεσία πρός την πατρίδα η κυκλοφορία του επιστημονικού αυτού έργου. Οι δυνάμεις του κακού τροφοδοτημένες από το διεθνή ιμπεριαλισμό έχουν αποθηριώσει την εγχώρια κερδοσκοπία. Τίποτε δεν είναι ανήθικο, τίποτα δεν είναι άθλιο, τίποτα δεν είναι απαγορευμένο προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για τις επιδιώξεις της. Σταθερή της γραμμή είναι η διατήρηση του εκβιαστικού αυτού οικονομικού καθεστώτος που της επιτρέπει την ασυδοσία και της αποδίνει κέρδη. 

Ο σιγουρότερος τρόπος γι' αυτή τη διατήρηση είναι το χάρισμα του εθνικού μας πλούτου στους ξένους και η οικονομική και πολιτική ηγεμονία των ξένων πάνω στον τόπο μας. Τα επιχειρήματά τους είναι η στενότητα ντόπιων κεφαλαίων και αναγκαία συμπεράσματα η ανεξέλεγκτη αποδοχή των ξένων κεφαλαίων. Και είναι βέβαια πολύ διαφορετικό αυτό, από την οικονομική συμβολή του εξωτερικού παράγοντα για την προαγωγή του έργου της ανοικοδόμησης, που όταν δεν αποβλέπει σε πολιτική καθυπόταξη και αποικιακή εκμετάλλευση είναι οικονομικά απαραίτητη και συνεπώς ευπρόσδεκτη. 

 

Ωστόσο, παλαίμαχοι της κερδοσκοπίας και νεογέννητοι οικονομολόγοι συναντιούνται σήμερα στο ίδιο πεδίο για να υποστηρίξουν θεωρητικά το ανεπανόρθωτο σκλάβωμα του λαού αυτού, που η ιστορία της εθνικής του ζωής είναι ιστορία αδιάκοπου ηρωϊκού αγώνα για την ελευθερία. 

Ο κ. Μπάτσης πνευματικός στρατιώτης του αγώνα αυτού, αγνά σκεπτόμενος Έλληνας, προσφέρει με την εργασία του ένα αξιόλογο όπλο για την καταπολέμηση κάθε προσπάθειας που θα είχε σκοπό να σφυρηλατηθούν καταθλιπτικά δεσμά για τον ελληνικό λαό. 

Έχω την πεποίθηση ότι, με την συνδρομή όλων των εθνικά σκεπτόμενων Ελλήνων επιστημόνων, ο κίνδυνος θ' αποτραπεί. Ο δημοκρατικός ελληνικός λαός γνωρίζοντας το φυσικό πλούτο της Χώρας, τεχνικά καθοδηγούμενος από τους επιστήμονες που είναι αφοσιωμένοι στην εξυπηρέτηση του, για τον τρόπο που πρέπει ν' ακολουθήσει στην αξιοποίηση του πλούτου, θ' αντισταθεί σε κάθε απόπειρα αρπαγής. Και ξέρουμε τι σημαίνει δημοκρατική λαϊκή αντίσταση, όταν έχει με το μέρος της την πεποίθηση του δικαίου, τη συναίσθηση της ελευθερίας, την αγάπη για την πατρίδα. 

Αθήνα, 30 Μαΐου 1947

Ν.Κιτσίκης

Γενικός Γραμματέας της Επιστημονικής Εταιρείας 

μελέτης νεοελληνικών προβλημάτων, 

"Επιστήμη-Ανοικοδόμηση" (ΕΠ.-ΑΝ.)

(*) Ν.Κιτσίκη "Το ιδιωτικό ξένο κεφάλαιο και η ανοικοδόμηση", "Νέα Οικονομία". αριθμ.4 (Φεβρ.) 1974

Επιμέλεια: Ξενοφών Οικονομικός (22.9.2014)  ©
 

copyright 4481/2017