Το συγκρότημα μεταλλευτικών επιχειρήσεων του Δημητρίου Σκαλιστήρη. Η ελληνική βιομηχανία που έφθασε να απασχολεί άνω των 5.000 εργαζομένων με εξορυκτική δραστηριότητα στην Δράμα, Ελευσίνα, Χαλκιδική, Μαντούδι Ευβοίας και αλλού. Οι κυβερνώντες εξυπηρετώντας το ξένο πολυεθνικό κεφάλαιο την χρεοκόπησαν.

Με την παρούσα ανάρτηση θα ασχοληθούμε με ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά συγκροτήματα που λειτούργησαν στην Ελλάδα ήδη από την δεκατία του 1930 -περισσότερο δε μετά τον συμμοριτοπόλεμο- μέχρι και την εσκεμμένη -από την πλευρά των κυβερνώντων και του κράτους- αποβιομηχάνιση της Ελλάδας με χτυπήματα ''κάτω από την μέση'' για τους βιομήχανους -όπως αυτό του Νόμου 1083/30.10.1980 ή νόμου των πανωτοκίων, των παρατεταμένων απεργιών των πανίσχυρων (την δεκαετία του '80) συνδικαλιστών, των κρατικοποιήσεων στο πλαίσιο πολιτικής απόφασης που εξυπηρετούσε τις ξένες πολυεθνικές και τις ντιρεκτίβες της Ε.Ε.κλπ-. Πρόκειται για το βιομηχανικό συγκρότητα που ίδρυσε ο Δημήτρης Σκαλιστήρης. Οι επισημάνσεις με bold και οι υπογραμμίσεις στα παρακάτω κείμενα είναι δικές μας.

Ο ιδρυτής του συγκροτήματος Δ. Σκαλιστήρης και η ιστορία του συγκροτήματος

Ο ιδρυτής του Συγκροτήματος Δημήτριος Σκαλιστήρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1897. Ο παππούς του υπήρξε εκ των ιδρυτών και πρώτων διευθυντών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και των Δημοσίων Έργων, διεκρίθη δε ως καθηγητής της Γεφυροποιΐας, της Στατιστικής και της Μηχανικής. Ο παππούς του ασχολήθηκε με την εκτέλεσιν σπουδαίων Δημοσίων έργων όπως αυτό της πρώτης σιδηράς γέφυρας του πορθμού Ευρίπου. Ο πατέρας του ήτο επίσης διπλωματούχος μηχανικός και διέπρεψε στον τομέα των Δημοσίων έργων. 

Δημήτριος Μ. Σκαλιστήρης, ο ιδρυτής του Συγκροτήματος Σκαλιστήρη (φώτο)

Ο Δημήτριος Σκαλιστήρης εσπούδασε στην ECOLE CENTRALE των Παρισίων, απ’ όπου απεφοίτησε το 1921. Ακολούθως εργάσθηκε στα ανθρακωρυχεία της Βόρειας Γαλλίας και εν συνεχεία μετέβη εις Γερμανίαν όπου εργάσθη εις την A.E.G. Αργότερα μετατέθηκε στα εν Αθήναις γραφεία αυτής. Το 1924 απεχώρησεν από την εταιρείαν A.E.G. και ίδρυσεν ατομικήν επιχείρησιν, το «ΤΕΧΝΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΚΑΛΙΣΤΗΡΗ» το οποίον ησχολήτο με την αντιπροσώπευσιν μεγάλων τεχνικών οίκων του εξωτερικού. 

Το 1932 άρχισε να ασχολήται με μεταλλευτικάς ερεύνας εις την περιοχήν Ελευσίνος Μάνδρας, όπου διεπίστωσε την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων βωξίτου, τα οποία μέχρις εκείνης της εποχής εθεωρούντο πτωχά σιδηρομεταλλεύματα και ήρχισεν την παραγωγή και εξαγωγήν βωξίτου εις την Γερμανίαν, κατά το 1936. 

Οι εργασίες διεκόπησαν κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και οι εγκαταστάσεις κατεστράφησαν είτε εκ του πολέμου είτε εκ του συμμοριτοπολέμου. Μεταπολεμικώς ο Δημήτριος Σκαλιστήρης επανήρχισεν τις εξαγωγές βωξίτου. Το 1947 ο Δ. Σκαλιστήρης απέκτησεν τον έλεγχον της Α.Ε. Επιχειρήσεων εν Ελλάδι, εις την οποίαν ανήκουν τα μεγάλα μεταλλεία μαγνησίτου εις την Εύβοια. 
Το 1951 ιδρύθη υπό του Δ. Σκαλιστήρη η Α.Ε. ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΒΩΞΙΤΟΥ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ και με τη βοήθειαν δανείου, το οποίον έλαβε από την Αμερικανικήν Κυβέρνησιν έκανε πλήρη μηχανοποίησι και ανασυγκρότησι των μεταλλείων βωξίτου και ηύξησε την παραγωγήν των μεταλλείων Ελευσίνος εις τους 300.000 τόνους ετησίως, επί συνόλου των τότε Εληνικών εξαγωγών 330.000 τόνων ετησίως. 

Από το 1950 ο Δ. Σκαλιστήρης ησχολήθη και με την ανάπτυξιν των μεταλλείων μαγγανίου, εις την περιοχήν Δράμας. Κατασκεύασεν εκεί εργοστάσιον εμπλουτισμού και επέτυχε αρίστην ποιότητα πυρολουσίτη (BATERRY GRADE) κατάλληλο δια την κατασκευήν ξηρών ηλεκτρικών στοιχείων. 

Παραλλήλως ενήργησε και εκμεταλλεύσεως μαγνησίτου εις την νήσον Μυτιλήνην και εις Λίμνην Ευβοίας και παρήγαγε μαγνησίτη και καυστική μαγνησία, την οποία εξήγαγε εις διαφόρους χώρας της Δυτικής Ευρώπης. Από το 1954 αρχίζει πλέον η εξειδίκευσις και η ταχεία ανάπτυξις των εργοστασιών του Συγκροτήματος. Επεκτείνεται η δραστηριότης της Α.Ε. ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΒΩΞΙΤΟΥ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ εις την περιοχήν Ανδρονιάνων Ευβοίας. 

Η αντιεπιστημονική πολιτική του Υπ.Βιομηχανίας (1977) να κλείσει το μοναδικό σύστημα παραγωγής ενέργειας από απορρίμματά της ΧΡΩ.ΠΕΙ. Ομοίως αντιεπιστημονική η απαγόρευση πετρελαιοκίνησης στην Αθήνα. Σωτήρης Σοφιανόπουλος

Με την παρούσα ανάρτηση συνεχίζουμε την μελέτη μας -με κάποιες επισημάνσεις- του Σωτήρη Σοφιανόπουλου σχετικά με την παραγωγή ενέργειας από την καύση απορριμάτων. Θυμίζουμε ότι σε προηγούμενη ανάρτησή μας, εδώ, είχαμε εκτενώς παρουσιάσει το πρωτοποριακό σύστημα αξιοποίησης απορριμάτων που εφάρμοσε η ΧΡΩ.ΠΕΙ. ήδη από το 1970 με το οποίο και κατάφερνε τότε να εξοικονομεί τουλάχιστον έναν τόνο πετρελαίου ημερησίως. 

Βέβαια, όπως τόσες άλλες φορές έχουμε σημειώσει, το ''ελληνικό'' κράτος ήταν εκεί και με την δικαιολογία μόλυνσης του περιβάλλοντος έκλεισε το σύστημα αυτό το 1977. Μια εβδομάδα μετά ο Μιλτ. Έβερτ -ως υφυπουργός Οικονομικών- ανακοίνωσε, από τηλεοράσεως, την μέθοδο καύσης σκουπιδιών ως δική του ιδέα και την προώθησή της. Βέβαια τίποτε δεν έγινε από τον Μιλτ.Έβερτ και την κυβέρνηση στην οποία ανήκε για την προώθηση και εφαρμογή της καινοτομίας αυτής. Είχαν όμως πετύχει απόλυτα τον σκοπό τους να κλείσουν οριστικά το μοναδικό αυτό σύστημα της ΧΡΩ.ΠΕΙ. 

Παρακάτω, βασιζόμενοι στην ίδια θεματική ενότητα από το πόνημα του Σωτήρη Σοφιανόπουλου: ''Οι ''Άγνωστες'' πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ελλάδος και η πολιτική τους σημασία'' παρουσιάζουμε κάποιες επισημάνσεις-παρατηρήσεις του σχετικά την παραγωγή ενέργειας από την καύση σκουπιδιών. Οι υπογραμμίσεις και επισημάνσεις με bold είναι δικές μας. Στο τέλος του κειμένου υπάρχουν κάποιες σημειώσεις δικές μας που βοηθούν να αντιληφθούμε το θέμα καλύτερα.

το εγκαταλειμμένο εργοστάσιο της ΧΡΩ.ΠΕΙ. ιδιοκτησίας Σοφιανόπουλου που έκλεισε το κράτος με το νόμο των πανωτοκίων (φώτο) σήμερα οι κυβερνώντες παρακαλούν για επενδύσεις Κινέζους, Καταριανούς, Ιταλούς κλπ που δεν είναι τίποτε άλλο από ξεπουλήματα έχοντας πρώτα καταστρέψει (βλέπε σημείωση 2) τους ευπατρίδες έλληνες βιομηχάνους

Επισημαίνει ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος: 

''Πρέπει ο αναγνώστης να γνωρίζει ότι η καύση παράγει καυσαέρια, δηλ. CO2. 'Οταν καίμε πετρέλαιο (δηλ. υδρογονάνθρακα) αυτό καίγεται σε παραγωγή νερού (το υδρογόνο) και σε παραγωγή CO2 ο άνθραξ. Άνευ του CO2, όπως ξαναείπαμε, δεν μπορεί αν ζήσει κανένα φυτό ή δένδρο επί της γης, διότι τα φυτά καταναλίσκουν το CO2 της ατμόσφαιρας (που είναι το 0,03%) και το μεν οξυγόνο το εκπνέουν, με τον δε άνθρακα παράγουν το ξυλώδες μέρος

Ενέργεια από την καύση απορριμάτων. Το σύστημα καύσεως που λειτούργησε στην ΧΡΩ.ΠΕΙ. εξοικονομώντας 1 τόνο πετρέλαιο ημερησίως και έκλεισε το ελληνικό κράτος! Σωτήρης Σοφιανόπουλος

Με την παρούσα ανάρτηση θα συνεχίσουμε την μελέτη μας πάνω σε ένα βασικό θέμα που είχε δουλέψει ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος και είχε επιτύχει ένα πρωτοποριακό -τουλάχιστον για την Ελλάδα και την εποχή του- επίτευγμα αυτό της παραγωγής ενέργειας από την καύση σκουπιδιών. Και όλα αυτά από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν τότε η ΧΡΩ.ΠΕΙ. (Χρωματουργία Πειραιά) την οποία διηύθυνε ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος βρισκόταν στο ζενίθ των δυνατοτήτων της: 1.252 άτομα προσωπικό εκ των οποίων οι 150 επιστήμονες και ερευνητές, ίσως η πιο πλούσια επιστημονική βιβλιοθήκη της Ελλάδος, εξαγωγές προϊόντων σε 40 χώρες κλπ. Περισσότερα μελετήστε εδώ. 

Υπενθυμίζουμε -όπως έχουμε σημειώσει επανειλημμένα σε προηγούμενες αναρτήσεις μας- ότι ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος, χημικός ο ίδιος, είχε υπό την επίβλεψή του στην ΧΡΩ.ΠΕΙ. ομάδες επιστημόνων-ερευνητών που εργάζονταν συστηματικά στα εργαστήρια Αναπτυξιακής Έρευνας και Τεχνολογίας παράγοντας δεκάδες καινοτόμα προϊόντα και δίνοντας λύσεις σε κράτη και εταιρείες του εξωτερικού κατόπιν αιτήματος τους. Ακόμη και λίγο πριν την απόσυρση του ίδιου του Σ.Σοφιανόπουλου από το δημόσιο γίγνεσθαι, το 2007,  σημείωνε πως τον καλούσαν από το Βέλγιο και λοιπές χώρες για να τους ενημερώσει για τις έρευνές του στις αφλατοξίνες κλπ.

Το πόνημα στο οποίο θα βασιστούμε είναι το: ''Οι ''Άγνωστες'' πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ελλάδος και η πολιτική τους σημασία''. Πρόκειται για το πόνημα του Σωτήρη Σοφιανόπουλου που γράφτηκε βασιζόμενο σε δικές του έρευνες και προσπάθειες σε πολλούς παραγωγικούς τομείς, από την δεκαετία του 1960 έως και την έκδοσή του το 2003. 

Είναι λοιπόν βέβαιο ότι κάποια από τα όσα υποστηρίζει ο Σ. Σοφιανόπουλος έστω και σάν μικρά βήματα έχουν γίνει. Η τεχνολογία σε κάποιους τομείς έχει προχωρήσει. Όμως σίγουρα δεν έγινε αυτό που ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος και άλλοι πολλοί επιστήμονες -ήδη από το 1949 που ετέθη το θέμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας μας, ήτοι η αξιοποίηση των στρατηγικών πλεονεκτημάτων της πατρίδος μας, η αξιοποίηση του τεράστιου ορυκτού μας πλούτου από εμάς (και όχι πολυεθνικές του εξωτερικού) και αξιοποίηση των τεχνολογικών καινοτομιών στην γεωργία, την κτηνοτροφία και την βαρειά βιομηχανία που θα καθιστούσαν την Ελλάδα -όπως ο ίδιος σημείωνε μετά λόγου γνώσεως- υπερδύναμη των Βαλκανίων σε πρώτη φάση. 

ο ευπατρίδης βιομήχανος Σωτήρης Σοφιανόπουλος

Οι υπογραμμίσεις και οι επισημάνσεις με bold είναι δικές μας προκειμένου να βοηθήσουμε τον αναγνώστη στην κατανόηση των κύριων σημείων του θέματος. Στο τέλος του κειμένου του Σωτήρη Σοφιανόπουλου υπάρχουν εκτενείς σημειώσεις ώστε να βοηθήσουμε το όλο θέμα να γίνει περισσότερο κατανοητό. Γράφει ο Σωτήρης Σοφιανόπουλος: