Με την ανάρτησή μας σήμερα συνεχίζουμε την μελέτη της προκαταρκτικής Έκθεσης της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος. Πρόκειται ουσιαστικά για τα πρώτα πορίσματα της πολυεθνικής Επιτροπής οικονομολόγων, πολιτικών επιστημόνων, διεθνολόγων και άλλων επιστημόνων υπό την προεδρία της κα Ζωής Κωνσταντοπούλου, Προέδρου της Βουλής που αποδεικνύουν ότι το Δημόσιο Χρέος είναι όχι μόνον μη βιώσιμο αλλά αθέμιτο, παράνομο και επονείδιστο. Σε προηγούμενη ανάρτησή μας είχαμε μελετήσει βασικά σημεία από το Πρώτο Κεφάλαιο της Έκθεσης με τίτλο "Το χρέος πριν από την Τρόικα", βλέπε εδώ
Σήμερα συνεχίζουμε τη μελέτη μας με το Δεύτερο Κεφάλαιο υπό τον τίτλο: "Η εξέλιξη του ελληνικού δημόσιου χρέους, 2010-2015". Βασικό συμπέρασμα του κεφαλαίου αυτού είναι ότι η πρώτη δανειακή σύμβαση που υπέγραψε ο Γ. Παπανδρέου το 2010 αποσκοπούσε πρωταρχικά στη διάσωση των ελληνικών και άλλων ευρωαϊκών ιδιωτικών τραπεζών επιτρέποντας στις τελευταίες να μειώσουν την έκθεσή τους σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Σημειώνουμε ότι ολόκληρη την Έκθεση της Επιτροπής Αλήθειας και ειδικότερα το δεύτερο κεφάλαιο στις σελ. 23-28 μπορείτε να μελετήσετε εδώ
 |
| Η πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος |
Παρακάτω παρουσιάζουμε τα βασικότερα σημεία του Δευτέρου Κεφαλαίου της έκθεσης της Επιτροπής Αλήθειας:
Τα βασικά συμπεράσματα είναι:
- στόχος της πρώτης δανειακής σύμβασης του Μαΐου 2010, ύψους 110 δις ευρώ ήταν να διασωθούν οι τράπεζες που είχαν εκτεθεί στο ελληνικό δημόσιο χρέος.
- το δάνειο αυτό επέτρεψε στις ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες να μειώσουν την έκθεσή τους στα ελληνικά ομόλογα, μεταφέροντας έτσι τον κίνδυνο στους πολυμερείς και διμερείς δανειστές
- η δεύτερη δανειακή σύμβαση, η οποία περιλάμβανε πρόσθετα δάνεια συνολικού ύψους 130 δις ευρώ και "κούρεμα" ύψους 53,5% της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κρίση
- στους χαμένους του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων του ιδιωτικού τομέα PSI συγκαταλέγονται οι δημόσιοι φορείς, με απώλειες ύψους 16,2 δις ευρώ.
- τα συνταξιοδοτικά ταμεία σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος των απωλειών αυτών καταγράφοντας ζημίες ύψους 14,5 δις ευρώ.
- σε αντιδιαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση, οι ελληνικές τράπεζες αποζημειώθηκαν πλήρως για τις απώλειές τους, ενώ οι ξένοι ιδιώτες πιστωτές αποζημειώθηκαν εν μέρει για τις απώλειες του "κουρέματος" με τη χρήση δελεαστικών ρητρών ("sweeteners")
- η διαχείριση της κρίσης ήταν αποτυχημένη διότι η τραπεζική κρίση, αντιμετωπίστηκε σαν να ήταν κρίση δημοσίου χρέους.
Αναλυτικότερα:
Από το 2009 έως και τον Μάιο του 2010: η θέση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ήταν ευάλωτη, κάτι που αποδεικνύεται από τον υψηλό βαθμό μόχλευσης (σημείωση δική μας: δηλαδή οι τράπεζες δάνειζαν τεράστια ποσά, τελείως αναντίστοιχα με την καταθετική τους βάση και χωρίς σοβαρή αξιολόγηση των δανειοληπτών και πραγματοποιώντας τεράστια ανοίγματα) του τραπεζικού τομέα στο σύνολό του. Λίγο νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 2008 η κυβέρνηση Καραμανλή έδωσε στις τράπεζες πακέτο ενίσχυσης 28 δις ευρώ. Αιτία ήταν οι γενικότερες ανησυχίες για την φερεγγυότητα των τραπεζών. Τα 5 δις εξ' αυτών διατέθηκαν για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση των τραπεζών με τους κανόνες κεφαλαιακών απαιτήσεων. Τα υπόλοιπα από τα 28 δις διατέθηκαν στις τράπεζες με τη μορφή εγγυήσεων.
Από το 2009 έως τον Μάιο του 2010
Μετά τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, και πριν από το μνημόνιο του 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου αναθεώρησε προς τα πάνω, με τρόπο παράνομο, τόσο το δημοσιονομικό έλλειμμα όσο και το δημόσιο χρέος. Οι ευρωπαϊκές αρχές συνεργάστηκαν μαζί της, στις διαδοχικές παράτυπες αναθεωρήσεις προς τα επάνω των επίσημων στατιστικών στοιχείων για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος.
Τα βασικά συμπεράσματα είναι:
- στόχος της πρώτης δανειακής σύμβασης του Μαΐου 2010, ύψους 110 δις ευρώ ήταν να διασωθούν οι τράπεζες που είχαν εκτεθεί στο ελληνικό δημόσιο χρέος.
- το δάνειο αυτό επέτρεψε στις ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες να μειώσουν την έκθεσή τους στα ελληνικά ομόλογα, μεταφέροντας έτσι τον κίνδυνο στους πολυμερείς και διμερείς δανειστές
- η δεύτερη δανειακή σύμβαση, η οποία περιλάμβανε πρόσθετα δάνεια συνολικού ύψους 130 δις ευρώ και "κούρεμα" ύψους 53,5% της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κρίση
- στους χαμένους του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων του ιδιωτικού τομέα PSI συγκαταλέγονται οι δημόσιοι φορείς, με απώλειες ύψους 16,2 δις ευρώ.
- τα συνταξιοδοτικά ταμεία σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος των απωλειών αυτών καταγράφοντας ζημίες ύψους 14,5 δις ευρώ.
- σε αντιδιαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση, οι ελληνικές τράπεζες αποζημειώθηκαν πλήρως για τις απώλειές τους, ενώ οι ξένοι ιδιώτες πιστωτές αποζημειώθηκαν εν μέρει για τις απώλειες του "κουρέματος" με τη χρήση δελεαστικών ρητρών ("sweeteners")
- η διαχείριση της κρίσης ήταν αποτυχημένη διότι η τραπεζική κρίση, αντιμετωπίστηκε σαν να ήταν κρίση δημοσίου χρέους.
Αναλυτικότερα:
Από το 2009 έως και τον Μάιο του 2010: η θέση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ήταν ευάλωτη, κάτι που αποδεικνύεται από τον υψηλό βαθμό μόχλευσης (σημείωση δική μας: δηλαδή οι τράπεζες δάνειζαν τεράστια ποσά, τελείως αναντίστοιχα με την καταθετική τους βάση και χωρίς σοβαρή αξιολόγηση των δανειοληπτών και πραγματοποιώντας τεράστια ανοίγματα) του τραπεζικού τομέα στο σύνολό του. Λίγο νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 2008 η κυβέρνηση Καραμανλή έδωσε στις τράπεζες πακέτο ενίσχυσης 28 δις ευρώ. Αιτία ήταν οι γενικότερες ανησυχίες για την φερεγγυότητα των τραπεζών. Τα 5 δις εξ' αυτών διατέθηκαν για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση των τραπεζών με τους κανόνες κεφαλαιακών απαιτήσεων. Τα υπόλοιπα από τα 28 δις διατέθηκαν στις τράπεζες με τη μορφή εγγυήσεων.
Από το 2009 έως τον Μάιο του 2010
Μετά τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, και πριν από το μνημόνιο του 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου αναθεώρησε προς τα πάνω, με τρόπο παράνομο, τόσο το δημοσιονομικό έλλειμμα όσο και το δημόσιο χρέος. Οι ευρωπαϊκές αρχές συνεργάστηκαν μαζί της, στις διαδοχικές παράτυπες αναθεωρήσεις προς τα επάνω των επίσημων στατιστικών στοιχείων για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος.
