Υδρενεργειακή Αξιοποίηση. Οι ξένες εταιρείες μελέτησαν συστηματικά τις υδροδυναμικές δυνατότητες της πατρίδας μας. Το ξένο κεφάλαιο -με την Σύμβαση Cooper- συνδύασε την εκεμτάλλευση των ενεργειακών δυνάμεων και μεταλλευτικών υλών της πατρίδας μας με μονοπωλιακά προνόμια. Η Σύμβαση Cooper ήταν ένα βήμα ακόμα προς την πλήρη οικονομική υποδούλωση της χώρας. Δ. Μπάτσης, Β' Μέρος

Με την ανάρτησή μας αυτή συνεχίζουμε την παρουσίαση της μελέτης του Δ. Μπάτση σχετικά με την Υδρενεργειακή Αξιοποίηση αναφερόμενοι στην πρώτη ενότητα: Πηγές ενέργειας - Γενικά χαρακτηριστικά μελέτης και εκμετάλλευσής τους ως τα σήμερα. Το πρώτο μέρος της παρουσίασης μπορείτε να μελετήσετε εδώ: http://hellas-economy.blogspot.gr/2015/01/blog-post_21.html 

Σκοπός της παρουσίασης αυτού του τμήματος του έργου του Δ. Μπάτση - το τμήμα που μελετάμε προέρχεται από το πόνημα του Δ. Μπάτση: "Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα" - είναι να κατανοήσουμε: α. την τεράστια δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από τις υδροδυναμικές δυνατότητες της πατρίδας μας (βλέπε το πρώτο μέρος της μελέτης μας σχετικά στον σύνδεσμο ανωτέρ) β.  ότι οι ξένες δυνάμεις (Η.Π.Α., Ιταλία, Γερμανία κ.α.) είχαν δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τους ποταμούς και τις λίμνες της Ελλάδος, κάτι που φαίνεται από το πλήθος ειδικών μελετών που πραγματοποίησαν, αλλά και από τις συμβάσεις που υπέγραψαν για την εκμετάλλευσή τους, όπως για παράδειγμα οι αμερικανικές εταιρείες Hugh Cooper & Co Inc. και η Chemical Construction Corporation που ανέλαβαν την εκμετάλλευση του Αχελώου. Αυτό το ενδιαφέρον των ξένων πρέπει να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για εμάς, ώστε να αντιληφθούμε την σπουδαιότητα των υδροδυναμικών μας δυνάμεων και να τις εκμεταλλευτούμε εμείς οι ίδιοι. γ. ότι για να υπάρξει στην πατρίδα μας ισχυρή πρωτογενής παραγωγή (εκμετάλλευση ορυκτών πόρων, δημιουργία βαρειάς βιομηχανίας, ναυπηγείων, διϋλιστηρίων, χαλυβουργειών κλπ) υπάρχουν προϋποθέσεις, μια εξ' αυτών είναι η εκμετάλλευση του φυσικού (υδροδυναμικού) πλούτου της χώρας μας που μας ανάγει σε μια χώρα με στρατηγικά πλεονεκτήματα. Γράφει χαρακτηριστικά ο Δ. Μπάτσης: "Τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια που λειτουργούν στη χώρα (Γλαύκος-Πάτρα, Χανιά, Κρήτη, Βέρροια, Νάουσα, Έδεσσα) δεν έδιναν το 1938 πάνω από 13.300.000 ΩΧΒ το χρόνο που είναι τουλάχιστον 300 φορές λιγότερο από το ελάχιστο ποσό ηλεκτρενέργειας που θα μπορούσαν να δίνουν οι υδατοπτώσεις της χώρας."

επιστημονικό περιοδικό "ΑΝΤΑΙΟΣ"

Στο επιστημονικό περιοδικό "ΑΝΤΑΙΟΣ" δημοσιεύτηκαν πολλά άρθρα σχετικά με την Σύμβαση Κούπερ, η οποία υπήρξε και συνεχίζει να είναι ένα έγκλημα κατά της πατρίδας μας.                                                                                

                                                                                      ***

Έχοντας θέσει ο Δ. Μπάτσης δυο βαρυσήμαντα ερωτήματα:  

 1. γιατί μέχρι σήμερα οι έρευνες που έγιναν δεν έδωσαν μια ολοκληρωμένη μελέτη για την υδρενεργειακή αξιοποίηση της χώρας; και 2. γιατί δεν πραγματοποιήθηκε καμιά σοβαρή εργασία, κανένα αξιόλογο τεχνικό έργο για την εκμετάλλευση των υδραυλικών μας δυνάμεων; 

Συνεχίζουμε την παρουσίαση της μελέτης του. Κατά την μελέτη των κατωτέρω, αν και γράφτηκαν από τον Δ. Μπάτση το 1947, ο αναγνώστης θα αντιληφθεί την ίδια νοοτροπία πολιτικών και κερδοσκόπων επιχειρηματιών, όπως αυτή που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες του δικομματισμού και της μνημονιακής πολιτικής. 

Οι υπογραμμίσεις και επισημάνσεις με bold είναι δικές μας.  Γράφει ο Δ. Μπάτσης:

- Όπως είδαμε και στο ζήτημα του μεταλλευτικού πλούτου, και στο λιγνιτικό η πολιτική της αστικής τάξης στη χώρα μας που έγινε "μεσάζων" του ξένου κεφαλαίου συνδεδεμένη στενά με την τάξη της έγγειας μεγαλοϊδιοκτησίας έτεινε πάντα στο να περιορίζει την δράση της στους τομείς εκείνους της οικονομίας που μπορούσαν να της εξασφαλίζουν το καπιταλιστικό κέρδος μέσα από μονοπωλιακές μορφές εξωπαραγωγικής απόμύζησης της οικονομίας. 

- Ο εμπορομεσιτισμός, με την εξαγωγή πρώτων υλών, γεωργικών προϊόντων και την εισαγωγή βιομηχανικών προϊόντων και η τραπεζική - τοκογλυφική δράση του κεφαλαίου τοποθετούσαν το κέντρο βάρους της οικονομίας στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό, η τεχνική και βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας περιορίζονταν κι αυτή στους κλάδους της βιομηχανίας μερικών καταναλωτικών ειδών. 

- Εκμετάλλευση του υπεδαφικού πλούτου και του ενεργειακού δυναμικού δεν επιχειρήθηκε ποτέ σοβαρά από την ντόπια άρχουσα τάξη. 

- Για να μπορέσει να δημιουργηθεί ολοκληρωμένη ενεργειακή οικονομία στην χώρα έπρεπε να υπάρχει μια αντίστοιχη προοπτική εκβιομηχάνισης στους κλάδους της μεταλλουργικής και χημικής βιομηχανίας. 

- Για να χρησιμοποιηθεί ο ηλεκτρισμός από τα πλατειά καταναλωτικά στρώματα (εννοεί τότε, το 1945 και μετά) πρέπει να αλλάξει παράλληλα το περιεχόμενο και η μορφή της οικονομίας. Πρέπει να σταματήσει το ξεπούλημα του μεταλλευτικού πλούτου, πρέπει να εκβιομηχανίσουμε τη χώρα (βιομηχανία και γεωργία). Τότε φυσικά σαν τεχνική προϋπόθεση μπαίνει και η δημιουργία της ενεργειακής βάσης, που θα τροφοδοτήσει πρώτα και κύρια τη βιομηχανία. 

- Η απάντηση λοιπόν στο πρώτο ερώτημα είναι ότι η μελέτη των υδραυλικών δυνάμεων που γίνεται χωρίς σωστά καθορισμένους σκοπούς, ή με περιορισμένες και αντιοικονομικές προοπτικές, δεν είναι δυνατόν να δώσουν τεχνικά αποτελέσματα που να έχουν σοβαρές αξιώσεις εφαρμογής. 

- Ποιός λοιπόν ήταν ο ρόλος του ξένου κεφαλαίου στην υπόθεση αυτή; Όπως σημειώσαμε ανωτέρω οι περισσότερες μελέτες εκμετάλλευσης έγιναν απ' ευθείας από ξένες κεφαλαιοκρατικές επιχειρήσεις ή για λογαριασμό τους. Οι μελέτες που έγιναν από έλληνες τεχνικούς και το Υπ. Συγκοινωνίας, έγιναν για να χρησιμεύσουν σε τελευταία ανάλυση για τη "μελετημένη" διαπραγμάτευση της ανάληψης των έργων από τους ξένους. Η Εθνική Τράπεζα πρωταγωνίστησε στη σύνταξη τέτοιων μελετών. Το ελληνικό τραπεζοβιομηχανικό κεφάλαιο ήξερε καλά ότι τα έργα του ενεργειακού δεν ήταν μέσα στον "κύκλο της άμεσης δραστηριότητάς του". 

- Η χώρα δέχτηκε τις συχνότατες επισκέψεις τεχνικών και ειδικών αντιπροσώπων ξένων εταιρειών και επιχειρηματικών συγκροτημάτων. Αυτοί έκαναν μελέτες απ' αρχής, συνεργάστηκαν με την Εθνική Τράπεζα και με άλλους κεφαλαιοκρατικούς ομίλους και με τους τεχνικούς που είχαν κάνει παρόμοιες μελέτες. Οι αποστολές Boucher, Jackson, ο ελληνοσουηδικός όμιλος, η εταιρεία Foundation, η εταιρεία Κωπαΐδας, η Ηλεκτρική Αθηνών κ.α. και τελευταία οι αμερικανικές εταιρείες Κούπερ κλπ και η γερμανική Hanseleichtmetall ήρθαν για να μελετήσουν τις σπουδαιότερες υδατοπτώσεις της χώρας. 

- Θα ρωτήσει κανείς: γιατί αυτές οι ξένες εταιρείες τόσο χρόνια δεν προχώρησαν από τη μελέτη στην εκτέλεση έργων; Οι επιχειρήσεις αυτές με τους οικονομικούς παρατηρητές και συμβούλους τους εξέτασαν πρώτα αν συμφέρει να γίνει από άποψη κέρδους, αυτό που τεχνικά φαινόταν πραγματοποιήσιμο. Είδαν λοιπόν οι επιχειρήσεις αυτές ότι χωρίς εμπορικές "διεξόδους", χωρίς "debouchees", όπως λέγεται στη γλώσσα του εμπορίου, δεν συνέφερε να ριψοκινδυνεύσουν την κατασκευή έργων μεγάλης κλίμακας. 

- Οι ξένοι επιχειρηματίες κατάλαβαν ότι χωρίς βιομηχανία αξιόλογη η χώρα δεν θα απορροφούσε παρά ελάχιστα ποσά ενέργειας, που κιόλας της τα έδιναν τα θερμικά εργοστάσια (Πάουερ κλπ). Η λύση για το ξένο κεφάλαιο ήταν να ιδρύσει βιομηχανία ηλεκτρισμού με ιδιαίτερα προνόμια βιομηχανικής εκμετάλλευσης για την παραγωγή ορισμένων μόνο μεταλλουργικών και χημικών προϊόντων και κυρίως για την εξωτερική αγορά. 

- Έτσι η συνδυασμένη εκμετάλλευση ενεργειακών δυνάμεων και μεταλλευτικών υλών με μονοπωλιακά προνόμια, οδήγησε, μέσα και από τις "ευνοϊκές" πολιτικές συνθήκες της 4ης Αυγούστου, στη "φυσική επιλογή" της μορφής εκμετάλλευσης τύπου σύμβασης Αχελώου. (1) Η σύμβαση αυτή ήταν ένα βήμα ακόμα προς την πλήρη οικονομική υποδούλωση της χώρας. Δεν πετύχαινε μονάχα την ενέργεια από τη χώρα δωρεάν, αλλά εγκαθίδρυε και προνόμια για την εκμετάλλευση του μεταλλευτικού πλούτου στο έδαφος της ίδιας της χώρας. 

- Το ξένο κεφάλαιο εξασφάλιζε την υπαγωγή ενός κομματιού του εδάφους και υπεδάφους της χώρας κάτω από την απόλυτη και ανεξέλεγκτη κυριαρχία του. Το προϊόν της εργασίας των κατοίκων (ντόπια εργατική δύναμη) θα έπαιρνε τον δρόμο των θησαυροφυλακίων του ομίλου Κούπερ, που φυσικά βρίσκονταν στην Γουώλ Στρητ, στις Η.Π.Α. και θα μετατρέπονταν σε κουπόνια των "βασιλιάδων" του χρηματιστικού κεφαλαίου της ηπείρου αυτής. 

- Αυτό που δεν μπόρεσε να κάνει ως τότε το ξένο κεφάλαιο -να εξασφαλίσει την εμπορική χρησιμοποίηση της ενεργειακής δύναμης- το κατάφερε με τη σύμβαση Κούπερ που συνδύαζε το ενεργειακό με το βιομηχανικό μέρος. 

- Οι ανωτέρω διαπιστώσεις συνοψίζονται ως εξής:

1. Η μελέτη των υδραυλικών δυνάμεων έγινε από καθαρά επιχειρηματική σκοπιά και δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί γιατί έλειπε ένα αντίστοιχο σχέδιο και άμεση δυνατότητα για την εκβιομηχάνιση της χώρας που χωρίς αυτή ενεργειακή βάση σε σοβαρές διαστάσεις δεν ήταν δυαντό να υπάρξει. 

2. Από την έως τα τώρα μελέτη του υδροδυναμικού ενεργειακού, με όλες τις ατέλειες της, βγαίνει το συμπέρασμα ότι έχουμε ευνοϊκές συνθήκες και δυνατότητες αξιοποίησής του και ποσοστικά και τεχνικά και ποιοτικά. 

3. Το ντόπιο κεφάλαιο έκανε μικρής κλίμακας καπιταλιστική αντιοικονομική εκμετάλλευση, ούτε καν ασήμαντου μέρους των υδραυλικών δυνάμεων της χώρας.

4. Το ξένο κεφάλαιο στάθηκε ο πρωταγωνιστής στην αναζήτηση, για την εκμετάλλευση των πηγών της υδραυλικής ενέργειας της χώρας μας, που το οδήγησαν στη μοναδικά συμφερτική πολιτική της συνδυασμένης προνομιακής καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ενεργειακών και βιομηχναικών δυνατοτήτων της χώρας. Η σύμβαση Κούπερ αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό δείγμα του συγκεκριμένου αυτού προσανατολισμού που ακολουθεί το ξένο κεφάλαιο για την εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της χώρας. Η τακτική αυτή οδηγεί στην οικονομική υποδούλωση της χώρας σε μεγαλύτερο βαθμό ακόμα γιατί συνδυάζει και συνθέτει την εκμετάλλευση των ενεργειακών με τις βιομηχνανικές δυνατότητες σε ένα επίπεδο μονοπωλιακής καταδυνάστευσης της οικονομίας της.   

Σημειώσεις δικές μας: 

Σημείωση 1: Έχουμε αναφέρει και σε άλλες αναρτήσεις μας σχετικά με την Σύμβαση Κούπερ, της οποίας την ύπαρξη απεκάλυψε ο οικονομολόγος-νομικός Δ. Μπάτσης στο πόνημά του: "Η Βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα". 

Με την σύμβαση αυτή οι  αμερικανικές εταιρείες Hugh Cooper & Co Inc. και η Chemical Construction Corporation (και ακολούθως μια σειρά εταιρειών που αυτές δημιούργησαν: βλέπε στη Σύμβαση την Hellenic Hydro-Electric and Metallourgical Corporation) αποκτούσαν όχι μόνο το δικαίωμα της υδροδυναμικής εκμετάλλευσης του Αχελώου αλλά και να ιδρύσουν στην Ελλάδα (στο σύνολό της)! και όχι μόνον στην περιοχή του Αχελώου (Ν. Αιτωλοακαρνανίας), όπως διαβάζουμε στο Β' μέρος της Σύμβασης, σελ. 421 και στο άρθρο 52: "ἱδρύσῃ ἐν Ἑλλάδι βιομηχανικάς ἐγκαταστάσεις ἠλεκτρομεταλλουργίας και ἠλεκτροχημίας, μέ τό δικαίωμα να παράγῃ ἐν αὐταῖς τά ἐν ἂρθρῳ 56ῳ τῆς παρούσης συμβάσεως ὁριζόμενα προϊόντα ἂνευ οὑδενός οἱουδήποτε περιορισμοῦ ὃσον ἀφορᾷ τήν ποσότητα αὐτῶν, τήν ἐφαρμοζομένης μέθοδον παρασκευῆς, παραγωγῆς, κατεργασίας, χρησιμοποιήσεως ὑλῶν καί βιομηχανοποιήσεως ως και το σύστημα ή συστήματα των βιομηχανιών, τας ποσότητας και τα είδη των χρησιμοποιούμενων υλών και τέλος την πώλησιν των προϊόντων τούτων είτε εν Ελλάδι είτε εν τω εξωτερικώ άτινα πάντοτε έσονται της απολύτου εκλογής του Αναδόχου. "

Τα ανωτέρω μπορεί να μελετήσει κάποιος στο ίδιο το Φ.Ε.Κ. Πρόκειται για το Φύλλο 65 της 17ης Φεβρουαρίου 1940 και τον Αναγκαστικό Νόμο 2220 του 1940. Ο Νόμος αποτελείται από 62 άρθρα.

Χαρακτηριστικά στο πρώτο άρθρο της Σύμβασης και στα Προνόμια του Αναδόχου γράφει ότι: 

"Το Δημόσιον παραχωρεί εις τον Ανάδοχον δια της παρούσης συμβάσεως και υπό τους εν αυτή αναγραφόμενους όρους δια χρονικήν περίοδον αρχομένην απο της εις την εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύσεως της Νομοθετικής Πράξεως της κυρούσης την παρούσαν σύμβασιν και λήγουσαν την 31η Δεκεμβρίου 2010..."

αλλά και στο άρθρο 56 της Σύμβασης Cooper: " Αλλοδαπόν προσωπικόν των βιομηχανικών εγκαταστάσεων του Αναδόχου" αναφέρει: "Ο Ανάδοχος θα απολαμβάνει μέχρι της 31ης Δεκεμβρίου 2010 όσον αφορά την πρόσληψιν αλλοδαπού προσωπικού δια τας βιομηχανικάς αυτού εγκαταστάσεις..." 

Υπενθυμίζουμε ότι η κυβέρνηση Γ.Παπανδρέου έβαλε την χώρα μας στο μνημόνιο στις 23 Απριλίου του 2010. Λίγους μήνες πριν λήξει η Σύμβαση Κούπερ.

Στο δε άρθρο 56 "Ειδικαί προστασίαι του Αναδόχου" καταγράφεται τι θα παράγει η Ανάδοχος εταιρεία που δημιούργησαν οι ανωτέρω δυο αμερικανικές εταιρείες (εννοείται ότι τα κάτωθι παραγώμενα προϊόντα προέρχονται από τον ορυκτό πλούτο της πατρίδας μας): "1. Ὁ ἀνάδοχος θα δικαιοῦται νά παράγῃ εἰς τάς παρ’ αυτοῦ ἱδρυθησόμενας βιομηχανίας πάντα ἢ τινά τῶν κάτωθι προἱόντων: α’) ἂζωτον (ἀζωτοῦχα προϊόντα), συνθετικήν ἀμμωνίαν, νιτρασβέστιον (NITRO-LIME), καυστικήν σόδαν, νιτρικόν ὀξύ. β’) Μή σιδηροῦχα μέταλλα (NONFERROUS METALS), ἀργίλιον και ὀξείδιον ἀργιλίου, μαγνήσιον, χαλκόν, νικέλιον, ψευδάργυρον, μαγγάνιον, μόλυβδον και κασσίτερον, εἲτε εἰς σχήματα ὂγκων, πλακῶν, ράβδων, φύλλων, κόνεως καλωδίων εἲτε λειαντικῶν. γ’) Χρώμιον εἰς σχήματα ὂγκων, πλακῶν, ράβδων ἠ φύλλων. δ’) Πάντα συνδυασμόν τῶν ἀνωτέρω μετάλλων."

Όποιος επιθυμεί να μελετήσει το Φ.Ε.Κ. μπορεί να το κατεβάσει από αυτή την ιστοσελίδα: http://banquedorient.org/web/?p=455

Ο Δ. Μπάτσης στη μελέτη του για την Υδρενεργειακή Αξιοποίηση, στην υποενότητα: "7. Νομικό καθεστώς εκμετάλλευσης των υδραυλικών δυνάμεων" αναφέρεται εκτενέστερα στην Σύμβαση Cooper, που οδήγησε βαθύτερα και με συντριπτικό τρόπο στην οικονομική υποδούλωση της χώρας. Εκεί θα παρουσιάσουμε τα όσα αναφέρει εκτενώς. 

Επιμέλεια: Ξενοφών Οικονομικός (10.3.2015)