''Η αποικιακή σύμβαση εκχώρησης του Αχελώου και των ηλεκτροβόρων βιομηχανιών με τον αναγκαστικό Νόμο 2220 της 14-17.2.1940 ή Σύμβασης Cooper''. Σταύρος Ν.Σταυρόπουλος

Στο 8ο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού ''Ανταίος'', το οποίο δημοσιεύτηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1945 -μεταξύ άλλων σημαντικών άρθρων- παρουσιάζεται το άρθρο του μηχανικού Σταύρου Ν. Σταυρόπουλου με τον τίτλο: ''Η υδρενεργειακή αξιοποίηση και ο αναγκαστικός νόμος 2220/1940''. Το εν λόγω άρθρο αναφέρεται στην αποικιοκρατικού τύπου Σύμβαση Cooper. 

[Σημειώνουμε ότι το επιστημονικό περιοδικό ''Ανταίος'' κυκλοφορήθηκε για πέντε χρόνια, από το 1945 έως το 1951, υπήρξε έκφραση της επιστημονικής εταιρείας μελέτης νεοελληνικών προβλημάτων ''Επιστήμη-Ανοικοδόμηση'' με γενικό γραμματεά τον Πρύτανη του Πολυτεχνείου Νικ. Κιτσίκη. Διευθυντής του ''Ανταίου'' υπήρξε για κάποια χρόνια και ο σπουδαίος οικονομολόγος-νομικός Δημήτριος Μπάτσης. Διαβάστε περισσότερα εδώ: http://hellas-economy.blogspot.gr/2014/08/blog-post_12.html ]

Το άρθρο του μηχανικού Σταύρου Σταυρόπουλου τιτλοφορείται: ''Η υδρενεργειακή αξιοποίηση και ο αναγκαστικός νόμος 2220/1940''.

επιστημονικό περιοδικό ''Ανταίος''

Ο συγγραφέας κάνει την εισαγωγή του άρθρου του εώς εξής: 

-από βιβλία, άρθρα, δημοσιεύσεις οι αναγνώστες γνωρίζουν ότι έχουμε ανεκμετάλλευτα δυο μεγάλα ποτάμια τον Αλιάκμονα και τον Αχελώο, τον Εύριπο που δεν έχει αρκετά μελετηθεί και απάνω από είκοσι διάφορα ποτάμια, παραποτάμια και λίμνες που όλα μαζί χωρίς τους λιγνίτες μπορεί να μάς δώσουν πολύ πάνω από τρία δισεκατομμύρια κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας το χρόνο κι αυτές συνδυασμένες με τις δυνατότητες του υπεδάφους και την ελληνική δουλειά, αυξάνουν αξιόλογα το εθνικό εισόδημα. 

-στη συνέχεια ο μηχανικός Σταύρος Σταυρόπουλος παρουσιάζει την ανάλυσή του για το πως θα γίνει η αξιοποίηση των υδραυλικών δυνάμεων της πατρίδος μας, η αξιοποίηση της Στυμφαλίας λίμνης, η υδρολίπανση των σταφιδάμπελων της Βόχας, η μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος στη Θεσσαλονίκη με την αξιοποίηση του βάλτου Λίσε, την ίδρυση μικρής μεταλλουργίας 30.000 τόνων ηλεκτρικού σίδερου στην Αμφίπολη ή τη Στρατονίκη, τη χρήση του Αλιάκμονα ποταμού για τις μεταλλουργικές βιομηχανίες, τη σύσταση βιομηχανιών αλουμινίου, αζωτικών λιπασμάτων και σόδας. 

Επιπλέον, προσεγγίζει το θέμα της οργάνωσης των λιγνιτορυχείων Κύμης, Αλιβερίου, Περιστερίου Αττικής και Ζέλι Βοιωτίας, της αξιοποίησης του Αχελώου κυρίως στις θέσεις ενεργειοληψίας στα Κρεμαστά, Πρεβέντζα και Κριεκούκι, την παραγωγή αλουμινίου κοντά στον Αχελώο διότι στη Δωρίδα βρίσκονται τα πλουσιότερα κοιτάσματα βωξίτη, την παραγωγή αζωτικών λιπασμάτων από τον Αχελώο που έχει επιτακτική ανάγκη η γεωπονία μας κλπ.

Απο το σημείο αυτό ο μηχανικός Στ. Σταυρόπουλος αρχίζει την παρουσίαση και τον σχολιασμό της Σύμβασης Cooper, η οποία υπήρξε και υπάρχει μνημείο αποικιοκρατικού τύπου σύμβασης. Γράφει ο έγκριτος και ευπατρίδης μηχανικός:

-Αυτό το σχέδιο όμως (εννοεί τα ανωτέρω σχέδια που παραθέσαμε συνοπτικά), προσκρούει τυπικά στο Νόμο 2220 της 14-17.2.1940 με τον οποίο εκυρώθη η, κυριολεκτικά αποικιακή, σύμβαση εκχώρησης του Αχελώου και των ηλεκτροβόρων βιομηχανιών στην Αμερικανική ομάδα Hellenic Hydroelectric and Metallurgical Corporation με σύμπραξη των εταιριών Hugh L.Cooper and Co και Chemical Construction Corporation. Οι κακές γλώσσες λένε, ότι η αμερικανική αυτή ομάδα είναι τόσο αμερικάνικη, όσο σεις και εγώ και ότι ο δυστυχισμένος ο Κούπερ ανάμιξε το όνομα του σαν κατασκευαστής, μη ξέροντας ότι έχει να κάνει με τετραπερασμένους φιναντσιέρηδες του τύπου Βελγικού Ομίλου, τούτο όμως δε θα το πάρουμε υπόψη. Θα εξετάσουμε τη σύμβαση, σαν σύμβαση, και σαν οι αντισυμβαλλόμενοι προς το Ελληνικό δήμόσιο, να ήσαν σοβαροί επιχειρηματίες. 

η ελώδης λίμνη Στυμφαλία στην ορεινή Κορινθία

-Με τη σύμβαση (άρθρο 1) παραχωρείται στον ανάδοχο ο Αχελώος από το υψόμετρο +230 ως το υψόμετρο +60 μέχρι του 2010 έτους για εγκατάσταση μονοπωλιακή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση ελάχιστη παροχή 40 κυβ. μέτρα το δλπ. και μέγιστη όση θα οριστεί στην έγκριση της οριστικής μελέτης. Επίσης παραχωρείται το δικαίωμα σύστασης προστατευμένων (δημοσίας ωφέλειας τις χαρακτηρίζει η σύμβαση) βιομηχανιών, που θα απασχολήσουν αυτήν την ενέργεια και που θα αποτελούν στο διηνεκές αναφαίρετη ιδιωτική του αναδόχου περιουσία, αναπαλλοτρίωτη μάλιστα ως το 2010. Ο ανάδοχος δεν υπόκειται στις συνηθισμένες φορολογίες αλλά σε ειδικές πολύ ελαφρές, δεν υπόκειται σε κρατήσεις υπέρ κανενός Ταμείου (άρθρο 58 παράγρ). Η' τέλος, δεν υποχρεούται να ανακοινώσει ''εις το Δημόσιον τον τρόπο κατεργασίας ούτε να παρέχει εις αυτό άλλας πληροφορίας αναφερόμενας εις την βιομηχάνισην ή την κατεργασίαν των προϊόντων του'' εκτός από φορολογικά στοιχεία (άρθρο 54) που στην ουσία δεν έχουν καμία σχέση με τους τρόπους και τα κόστα κατεργασίας και μπορεί να διατηρεί 15% αλλοδαπό τεχνικό προσωπικό στις βιομηχανίες του. Όλα τα τεχνικά πόστα δηλαδή θα τα έχουν οι ξένοι μη τυχόν και μάθουν την τέχνη οι έλληνες! Όλα τα κεφάλαια θα είναι στο εξωτερικό, η κίνησή τους θα γίνεται σε δολλάρια εκτός των πληρωμών στο Τόπο που θα γίνεται σε δραχμές και τα προϊόντα του θα τα εξάγει ελεύθερα και θα τα πουλάει όπως θέλει και όπου θέλει τουλάχιστον κατά τα 2/3 της ποσότητάς τους, πληρωνόμενος για κάθε υπέρβαση κατανάλωσης πέρα από ένα τρίτο στον Τόπο μας σε συνάλλαγμα της Τραπέζης της Ελλάδος και μάλιστα με τιμή Ν.Υόρκης ή Λονδίνου αυξημένη κατά τα ναύλα (τιμή τσίφ). Δηλαδή ο ανάδοχος θα πληρώνεται για πώληση στο Εσωτερικό την τιμή που πραγματικά πληρώνεται φόμπ ελληνικό λιμάνι από τους αλλοδαπούς πελάτες  του, αυξημένη με δυο φορές τα ναύλα! (άρθρο 59, έδαφ.2). Αν δεν έχει διαθέσιμα στο εξωτερικό μπορεί ο ανάδοχος με έγκριση του δημοσίου να συνάπτει δάνεια σε δραχμές, ήγουν θα στοκάρει ο ανάδοχος το προϊόν, θα συνάπτει δάνεια σε δραχμές να πληρώσει το προσωπικό του (αν μπορεί το δημόσιο ας του αρνηθεί) και άμα τελειώσει τη μανοβρίτσα του θα πωλήσει στο εξωτερικό και θα έχει να παίρνει ο δανειστής του στο εσωτερικό. Δηλαδή και οι παλιοδραχμές που θα χρησιμοποιούνται στον Τόπο για να πληρωθούν οι εργάτες και οι πρώτες ύλες, δεν έχουν αντίκρυσμα σε αγαθό γιατί το ισότιμό τους έχει εξαχθεί στο εξωτερικό! Τα Ελληνικά λατομεία υποχρεούνται να του παρέχουν τις πρώτες ύλες. Το συνάλλαγμα που είχε ο Τόπος απο κει και αυτό περνάει στα χέρια του Αναδόχου.   

-Συμπέρασμα: Έχουμε ορυκτές ύλες που τις εξάγουμε στο εξωτερικό και παίρνουμε συνάλλγμα να αγοράσουμε χρήσιμα είδη. Και έρχεται ένας έξυπνος και μάς λέει: Δώστε μου τις πρώτες σας ύλες εμένα και εγώ θα τις αξιοποιήσω. Και μάς πληρώνει για τις πρώτες μας ύλες 1% της τιμής που θα πουλήσει το τελικό προϊόν. Γιατί 4 τόννοι βωξίτη προς 150 δρχ. τον τόνο στην Ιτέα κάνουν 600 δρχ κι ένας αλουμίνιο που θα βγει από αυτούς κάνει 63.000 δρχ. Για την κατεργασία των πρώτων υλών θα πληρώσει μεροκάματα σε Έλληνες. Τα μεροκάματα αυτά δεν μπορεί να παιρνούν το 15% στη χημική βιομηχανία και το 10% στην ηλεκτρική παραγωγή. Επειδή η ηλεκτρική ενέργεια είναι το 25% της όλης δαπάνης έχουμε 2,5% απ' εκεί και η όλη πληρωμή ημερομισθίων γίνεται 17,5%. Τα 85% των 17,5 που θα πάνε σε Έλληνες κάνουν το αληθινό εισόδημα των εργατών 15% της τιμής πουλήματος. Να βάλουμε και 4% μεταφορές, γλέντια των ξένων στην Ελλάδα, άλλες δαπάνες μαζεύουμε 1+15+4=20% εισόδημα στον Τόπο. Μείον 2% που πουλάγαμε το βωξίτη προς 365 δραχμές τον τόννο. Έξω μένουν 18%. Εννιά φορές βρε αδελφέ το εισόδημα που θα είχαμε απο τα αντίστοιχα ορυκτά! Τι άλλο θέλουμε; Θέλουμε το δικό μας! Τα άλλα 80% απο τα οποία ο ανάδοχος πληρώνεται για τα κεφάλαιά του (βάλε 25%), για τις πρώτες ύλες του εξωτερικού (βάλε 20%) και κρατεί τα υπόλοιπα για το μυαλό και τη γνώση που ήρθε αυτός ο έξυπνος να πουλήσει σε εμάς τους βλάκες, παίρνοντας τα νερά μας και τις πρώτες μας ύλες που τις έδωσε η φύση για εμάς και μείς του τις χαρίζουμε. Αυτά τα υπόλοιπα θέλουμε γιατί μάς ανήκουν! Αν τούτη η σύμβαση δεν είναι αποικιακή, δεν ξέρω τι θα πει συμπεριφορά προς Οττεντότους και ανταλλαγή ελεφαντοκόκαλου με γυάλινες χάνδρες!

υδροηλεκτρικό φράγμα Κρεμαστών του Αχελώου ποταμού

 -Η σύμβαση αυτή πρέπει να ακυρωθεί αμέσως, σήμερα, χωρίς συζήτηση με κανέναν! Έχουμε όλα τα δικαιώματα απο τις επίσημες διασυμμαχικές συμφωνίες και αποφάσεις. Δεν πρέπει να βρεθεί Έλληνας και ιδιαίτερα επιστήμονας ή επίσημος που να υποστηρίξει αντίθετη γνώμη. Ο υπογραφόμενος μάλιστα έχω στη διάθεση του Υπουργείου και τις χίλιες πεντακόσιες δραχμές που χαρτοσημάνθηκε η σύμβαση (τόσο εκρίθη ότι έπρεπε να χαρτοσημανθεί) για να αποζημιωθεί ο ανάδοχος, να μη παραπονιέται. 

-Ευθύς κατόπιν να βάλουμε τους Έλληνες μηχανικούς να κάμουν σύντομα τις αναγνωρίσεις του εδάφους , τις γεωτρήσεις και την οριστική μελέτη δεσμεύσεως του Αχελώου στα Κρεμαστά ώστε να μπορεί όταν θα έρθει η ώρα του να αρχίσει το έργο. Κατά τους υπολογισμούς των ειδικών (βλέπε Ν.Χωραφά, Γ.Πεζόπουλο) η κατασκευή του φράγματος στα Κρεμαστά για μέση παροχή 125 κυβ.μέτρ. και η εγκατάσταση υδροηλεκτρικού σταθμού 150.000 ΧΒ θα στοιχίσουν 3 εκατομμύρια προπολεμικά δολλάρια και 950 εκατομμύρια προπολεμικές δραχμές. 

 -Τα δολλάρια τα έχουμε απο το αμερικανικό δάνειο των 250 εκατομμυρίων δολλαρίων ή μπορεί να τα έχουμε. Τις δραχμές, μοιρασμένες σε τέσσερα χρόνια που θα βαστάξει η κατασκευή, τις έχει η Τράπεζα της Ελλάδας και πρέπει να τις δώσει στα άνεργα χέρια. Θα τις πάρει πίσω πολύ σύντομα από το πούλημα του ρεύματος στην Αθήνα. Ταυτόχρονα θα στείλουμε χημικούς και μηχανολόγους και ηλεκτρολόγους -απ' αυτούς που έχουν ασχοληθεί μ'αυτά τα θέματα- στην Αμερική, στην Αγγλία, στη Γαλλία να διαπραγματευτούν προμήθεια μηχανημάτων εργοστασίων και λισάνς μεθόδων για το αλουμίνιο και τα κράματα του και τα αζωτούχα λιπάσματα και τη σόδα και ενδεχόμενα για κάρβουνα ηλεκτροδίων και πυρίμαχες επενδύσεις των φούρνων. Έχουμε δα και μαγνησίτες και χρωμίτες και βωξίτες, σε εξαιρετικήν ποιότητα, γι'αυτήν την δουλειά. Με 4,5 εκατομμύρια δολλάρια φαντάζομαι ότι γίνονται αυτά. Άλλα 2,5 εκατομμύρια δολλάρια θα χρειασθεί σε συνάλλαγμα η εναέρια γραμμή (το ένα κύκλωμα διπλής τριφασικής γραμμής) με τους μετασχηματιστές της, ως την Αθήνα. Ακόμη 350 εκατομμύρια δραχμές θα χρειασθούν σε ντόπια υλικά και εργασία για την εγκατάσταση των χημικών εργοστασίων και την εναέρια Αθηνών. Σημειώνω πως ο όμιλος Cooper υπολόγιζε με 10 εκατομμύρια δολλάρια να εγκαταστήσει την ηλεκτροπραραγωγή και τις βιομηχανίες με παροχή 40 κυβ.μέτρ.  Αν εμείς λογαριάζουμε και 1.300 εκατομμύρια δραχμές, είναι γιατί υπολογίζουμε και στις πληρωμές των μεθόδων κατασκευής των διαφόρων προϊόντων. Τον δρόμο αυτόν τον έχουν ακολουθήσει όλα τα κράτη. Σημειώνω ακόμη, ότι το ποσό αυτό των 10 εκατομμυρίων δολλαρίων και 1.300 εκατομμυρίων δραχμών είναι πολύ λιγότερο από ότι είχε ξοδέψει για την ΕΟΝ και την προπαγάνδα της η τετραετία που μάς κληροδότησε τη σύμβαση Αχελώου. 

-Μόνον έτσι αντιμετωπίζεται το ζήτημα αυτό και μόνον έτσι δικαιώνεται η επιθυμία του Λαού, να είναι νοικοκύρης στον Τόπο του και να χρησιμοποιεί τα εισοδήματά του για τον εαυτό του και όχι για τον άνομο πλουτισμό μερικών δαιμονίων κυρίων στα χέρια των οποίων, ασφαλώς χωρίς να το επιθυμούν, έχουν πέσει και οι επιχειρήσεις H.Cooper και Chemical Construction Corporation. Όσο για το βαθμό εμπειρίας των Ελλήνων και την αναγκαιότητα χρησιμοποίησης και ξένων ειδικών για την κατασκευή και την εκμετάλλευση των έργων, κανείς δεν έχει σωβινιστικές αντιρρήσεις, αρκεί να χρησιμοποιηθεί η μέθοδο των Ρώσων και των Τούρκων και όλων των πολιτισμένων λαών και όχι των ιθαγενών της κεντρικής Αφρικής.

Επιμέλεια: Ξενοφών Οικονομικός (24.10.2015)