Τετάρτη 22 Μαΐου 2019

Τα ουρανιούχα μεταλλεύματα της Ελλάδας

Το ουράνιο αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή ενέργειας εάν αναλογισθεί κανείς ό,τι ένας τόνος ουρανίου αντιστοιχεί σε 3.000.000 τόνους γαιάνθρακα. Η εξέλιξη άλλωστε της ειρηνικής αξιοποιήσεως της ατομικής ενέργειας είχε σαν αποτέλεσμα: α. τα μεταλλεύματα ουρανίου να αποκτήσουν μια τεράστια οικονομοπολιτική σημασία και ιδάζουσα θέση στον διεθνή χώρο β. να προκαλέσουν σημαντική μεταλλευτική δραστηριότητα γ. να δημιουργήσουν ραγδαία ανάπτυξη της Μεταλλευτικής βιομηχανίας των ραδιενεργών μεταλλευμάτων δ. να αποτελέσουν βασικό και ανταγωνήσιμο φορέα ενέργειας στην επιτάχυνση του ρυθμού εκβιομηχανίσεως και οικονομικής ανάπτυξης. 

Ο εφοδιασμός με πρώτες ύλες αποτελεί εκ των βασικών προβλημάτων της ιδρύσεως οποιασδήποτε βιομηχανίας. Η ανάπτυξη της χρησιμοποιήσεως της ατομικής ενεργείας δεν εκφεύγει του κανόνος αυτού. Στην πρώτη σειρά των πρώτων, αυτών, υλών τοποθετούνται τα πυρηνικά καύσιμα. Αναγκαίες πρώτες ύλες αυτών είναι: το ουράνιο, το θόριο, το ήλιο και το βηρύλλιο. Τα μεταλλεύματα του ουρανίου αποτελούν ασφαλώς την πρώτη ύλη του πυρηνικού καυσίμου (φυσικό ουράνιο).  

Τα παγκόσμια αποθέματα ουρανίου εκτιμώνται στην τάξη μεγέθους των 10 δισεκατομμυρίων τόνων. (Κατράκης, 1965).

Τα ραδιενεργά ορυκτά στην Ελλάδα

Η παρουσία ραδιενεργών ορυκτών στην Ελλάδα έχει επισημανθεί από πολλών δεκαετιών τόσο από Έλληνες όσο και ξένους επιστήμονες. Είναι γνωστές από τον 19ο αιώνα οι ραδιενεργές γρανιτικές εξαπλώσεις στην περιοχή της Ανδριανουπόλεως και η παρουσία ραδιενεργών ορυκτών εντός υδροθερμικών και πνευματολυτικών κοιτασμάτων σε διάφορες περιοχές της χώρας. Είναι γνωστή επίσης η ύπαρξη ''ενδείξεων'' ραδιενεργών ορυκτών πλησίον των βουλγαρικών συνόρων. (Κατράκης, 1965). Όπως έγραψε ο Λ.Μούσουλος, η ύπαρξη ορυκτών ουρανίου στην Ελλάδα αναφέρεται στους ορυκτόδιαγνωστικούς πίνακες του αειμνήστου καθηγητή Κ. Μητσόπουλου όπου γίνεται λόγος για παρουσία οξειδίων του μετάλλου τούτου κοντά στην Ανδριανούπολη.

Οι διενεργηθείσες από τα μέσα της δεκαετίας του '50 συστηματικές έρευνες αναζητήσεως ραδιενεργών ορυκτών επιβεβαίωσαν την ύπαρξη κοιτασμάτων ουρανίου και θορίου στην Μακεδονία, Θράκη και στην περιοχή της Λάρισας. Λόγω ισχυρισμού του απορρήτου δεν ήταν δυνατόν να συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία των ουρανιούχων περιοχών της χώρας. (Κατράκης, 1965) 

Από τα στοιχεία που έχουν έλθει στο φως της δημοσιότητος (1958) αναφορικά με την εργασία Γάλλων ειδικών [βλέπε: G.Herz, Prof. a l'Universite de Lyon, France] και των αναλύσεων, που έγιναν στα εργαστήρια της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας της Γαλλίας προέκυψαν πολύ θετικά αποτελέσματα. Ανακαλύφθησαν πέντε περιοχές σε Μακεδονία και Θράκη: Εχινού, Δράμας, Κιρκά-Αλεξανδρουπόλεως, Σερρών, Καβάλας στις οποίες η περιεκτικότητα των ορυκτών ουρανίου βρέθηκε από 0,20% μέχρι 0,021% σε UO. 

Επιπλέον στην θαλλάσσια περιοχή Λουτρών-Ελευθερών της Καβάλας διαπιστώθηκε προσχωματικό κοίτασμα θοριούχου άμμου περιεκτικότητας 0,2% έως 0,3% ThO και περιεκτικότητας 0,3% m;exri 0,5% Zr. Το κοίτασμα εγκλείει, κυρίως, ορυκτά θορίου, ζιρκονίου, ιλμενίτη και μαγνητίτη.


Ζώνες ουρανιούχου μεταλλοφορίας διαπιστώθηκαν και σε άλλες περιοχές: 
-Στην περιοχή Μακρυχωρίου Λαρίσης, όπου εκδηλώνεται έντονη ραδιενέργεια, οφειλόμενη σε θόριο (3%) σε διασπορά εντός κρυσταλλοσχιστώδους πετρώματος. 
-Στην περιοχή του χωριού Βάθη (Κιλκίς) στο οποίο βρέθηκε αξιόλογος μεταλλοφορία ουρανιούχου ορυκτού (τορβενίτου) εντός πορφυριτικού πετρώματος. 
-Στην περιοχή του Κιθαιρώνος, στην οποία διαπιστώθηκε ισχυρή ραδιενέργεια εντός ασβεστόλιθων, οφειλόμενη στην παρουσία φωσφοριτών με ουράνιο και βανάδιο. Στην παρουσία ουρανιοβαναδιούχου φωσφορίτου οφείλεται και η ραδιενέργεια των μειοκαινικών ασφαλτούχων ασβεστόλιθων και ψαμμιτών της περιοχής Δελβένι-Ηπείρου. 
-Οι κοίτες μικρών ρυακιών στον ποταμό Κρουσοβίτη, μεγάλου παραποτάμου του Στρυμόνα, κοντά στο Σιδηρόκαστρο, όπου οι προσχώσεις εγκλείουν ορυκτά θορίου, ζιρκονίου, ιλμενίτη και μαγνητίτη. 
-Η περιοχή της Αξιουπόλεως, όπου ο ροδόχρωμος γρανίτης της περιοχής σε μερικά σημεία παρουσιάζει αυξημένη ραδιενέργεια. 
-Ο ραδιενεργός άνθρακας του χωριού Κοτύλη στο νομό Ξάνθης. 
-Η περιοχή του Αμισυνού Δράμας και άλλες με μικρότερη σημασία. (βλέπε: Κατράκης, 1965, Σταυροπόδης 1967, Μηνατίδης 1969)  

Στην περιοχή Βάθη Κιλκίς οι έρευνες είχαν φθάσει στο στάδιο των γεωτρήσεων. Από γεωλογική άποψη όλος ο ελληνικός χώρος αποτελεί ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη ουρανιούχων μεταλλευμάτων. Ιδιαίτερα η γεωτεκτονική ζώνη της Ροδόπης με τα κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα έρχεται αναμφισβήτητα πρώτη μεταξύ όλων των γεωτεκτονικών ζωνών της Ελλάδας. Οι ουρανιούχες εμφανίσεις στην Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία και Θράκη σε συνδυασμό με τις γνωστές εμφανίσεις σε Σκόπια, Βουλγαρία, Τουρκία πείθουν ότι η περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης βρίσκεται στο κέντρο μιας μεταλλογενετικής επαρχίας ουρανίου (Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, 1979) 

Η γεωχημική αναγνωριστική κάλυψη, που βρίσκεται σε εξέλιξη, στην βόρεια Ελλάδα ξεχώρισε τις παρακάτω πέντε περιοχές, στην έκταση από το Κιλκίς ως την Ξάνθη κι από τα σύνορα ως την θάλασσα, εκτός από την Χαλκιδική: 

1. Την περιοχή των γρανιτικών διεισδύσεων βόρεια από το Παρανέστιο Δράμας.
2. Την περιοχή των ιζηματογενών πετρωμάτων στη λεκάνη των Σερρών. 
3. Τη γρανιτική διείσδυση στη Βροντού, βόρεια από τις Σέρρες.
4. Το δυτικό τμήμα του όρου Κερκίνη.
5. Μέρος του όρους Σύμβολο Καβάλας. 

Στον ελληνικό χώρο απαντούν όλες οι κατηγορίες ουρανιούχων μεταλλευμάτων, εκτός πιθανόν από τα κροκαλοπαγή τύπου Elliote lake, Ontario, Canada και τα υποπροϊόντα μεταλλουργίας χαλκού, απ' όπου μερικές φορές το ουράνιο λαμβάνεται σαν παραπροϊόν.

Πλούσια σε ουράνιο η ελληνική γη. Σχετικά δημοσιεύματα. 

Τα ενδεικτικά αποθέματα σε ουράνιο, σύμφωνα με σχετικό πίνακα με τα ενδεικτικά αποθέματα και αξία των ορυκτών πόρων της Ελλάδας από το http://www.oryktosploutos.net/, υπολογίζονται σε 1.800 τόνους. Η τιμή του ουρανίου παγκοσμίως μετριέται σε λίβρες. Η αναλογία είναι 1000 gr = 2.2046 λίβρες. Τον Ιούλιο του 2010 η τιμή του ουρανίου είχε ανέλθει σε 46,5 $ ανά λίβρα. Αν δεχτούμε την τιμή αυτή σημαίνει ότι: 1 kgr ουράνιο ή 1000 gr ουράνιο κοστίζουν 103 $ περίπου. Επομένως ένας τόνος ουρανίου τιμάται 103.000 $.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι -για διάφορους λόγους- η τιμή του ουρανίου, κατά περιόδους, "εκτοξεύεται". Τον Ιούνιο του 2007 είχε φθάσει στα 137 $ ανά λίβρα. 
 
Τα κοιτάσματα ουρανίου στην Ελλάδα (φώτο)

Το 2010 λειτουργούσαν παγκοσμίως 448 πυρηνικοί αντιδραστήρες. Ως το 2015 προγραμματιζόταν να λειτουργήσουν 79 νέοι αντιδραστήρες έναντι 40 που θα έκλειναν. Τα δεδομένα βέβαια συνεχώς αλλάζουν, χωρίς να έχουμε ακριβή εικόνα. Για παράδειγμα το τραγικό πυρηνικό ατύχημα στη Φουκοσίμα την 11η Μαρτίου 2011 προκάλεσε - ως ήταν φυσικό- αλλάγή στους σχεδιασμούς πολλών χωρών αλλά και των Οργανισμών που εποπτεύουν και εγκρίνουν την ενεργοποίηση πυρηνικών αντιδραστήρων. Βάσει παλαιότερων σχεδιασμών, έως το 2050 οι αντιδραστήρες θα ανέρχονται από 960 έως 1280. Οι σχεδιασμοί αυτοί συνεπάγονται αύξηση στην ζήτηση ουρανίου και επομένως "εκτόξευση" στην τιμή του.

Από την άλλη πλευρά σε κοινή έκθεση του ΟΟΣΑ και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας "Uranium 2009" γίνεται αναφορά σε κοιτάσματα ουρανίου στην Ελλάδα που ξεπερνούν τους 20.000 τόνους. Οι ανωτέρω ποσότητες δεν αναφέρονται βέβαια σε βεβαιωμένα κοιτάσματα αλλά συνολικά ήτοι: σε βεβαιωμένα που έχουν βρεθεί από έλληνες γεωλόγους (7.000 τόνους), σε βεβαιωμένα χωρίς όμως να έχουν εντοπιστεί (1.000 τόνους), σε πιθανά κοιτάσματα (6.000 τόνους) και σε αντίστοιχη ποσότητα (6.000 τόνους) που δεν έχει ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες. (πληροφορίες από ''Το Βήμα'' εδώ)
*** 
Το κυνήγι του ουρανίου

Οι έρευνες άρχισαν το 1956 από επιστημονικά κλιμάκια Αμερικανών, Άγγλων και Γάλλων, οι οποίοι συνεργάζονταν με Έλληνες ερευνητές. Τα απαραίτητα χρήματα ώστε να διεξαχθούν οι έρευνες για τον εντοπισμό των κοιτασμάτων ουρανίου προέρχονταν από Δημόσιες Επενδύσεις, επιχορηγήσεις της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και την ΕΟΚ.

Μέχρι το 1970 αρμόδιος φορέας ήταν το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ενώ από αυτό το χρονικό σημείο και μετά ανέλαβε το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» σε συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.

Το 1977 το ΙΓΜΕ επανήλθε στις έρευνες και το 1985 ο «Δημόκριτος» τις σταμάτησε.
Κοιτάσματα ουρανίου (φώτο)
Οι έρευνες του Iνστιτούτου Γεωλογικών και Mεταλλευτικών Eρευνών έδειξαν ότι στο υπέδαφος της Bόρειας Eλλάδας υπάρχουν πάνω από 10.000 τόνοι σε δυνητικά κοιτάσματα ουρανίου
 

Τουλάχιστον 1.525 τόνους ορυκτού ουρανίου κρύβει η Ελλάδα. Αν αποφασίζαμε να τους εκμεταλλευτούμε θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε την ενεργειακή μας αυτονομία σε μελλοντική παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Σύμφωνα με τις έρευνες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών στο υπέδαφος της Βόρειας Ελλάδας υπάρχουν πάνω από 10.000 τόνοι σε δυνητικά κοιτάσματα.

«Οι έρευνες ουρανίου στην Ελλάδα θα έπρεπε να συνεχίζονται και όχι να έχουν πέσει σε καθεστώς αδράνειας, όπως συμβαίνει από το 1995», λέει ο κ. Φαίδων Περγάμαλης, διευθυντής Ενεργειακών Πρώτων Υλών του ΙΓΜΕ. «Το ουράνιο είναι ιδιαίτερα πολύτιμο στην εποχή μας -μπορεί η τιμή του να είχε μειωθεί προ ετών λόγω των κυκλωμάτων λαθρεμπορίου που δρούσαν στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, αλλά από το 2004 και μετά έχει αρχίσει πάλι να ανεβαίνει. Αναμένουμε να εκτοξευθεί τα επόμενα χρόνια λόγω της πιθανολογούμενης μελλοντικής ενεργειακής κρίσης». Σύμφωνα με τους ειδικούς, με τα υπάρχοντα βεβαιωμένα αποθέματα στην ευρύτερη περιοχή των Νομών Δράμας και Σερρών η χώρα μας μπορεί να παράγει κίτρινο συμπύκνωμα, μία χημική ένωση που περιέχει ουράνιο και αποτελεί την πρώτη ύλη για την κατασκευή των πυρηνικών καυσίμων. «Ένα σενάριο θα μπορούσε πιθανότατα να είναι το εξής: Να εξάγουμε το κίτρινο συμπύκνωμα και ως αντάλλαγμα να εισάγουμε ηλεκτρική ενέργεια» συμπληρώνει ο κ. Περγάμαλης. Από αυτό το σημείο και έπειτα το κίτρινο συμπύκνωμα ουρανίου δέχεται ισοτοπικό εμπλουτισμό, ο οποίος μπορεί να γίνει μόνο σε μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις, όπως η Γαλλία.

Πολύτιμα μεταλλεύματα. «Επιπλέον στα δικά μας κοιτάσματα υπάρχει και θόριο, το στοιχείο που χρησιμοποιούν ως καύσιμο πυρηνικοί αντιδραστήρες νέας τεχνολογίας. Υπάρχουν ακόμα και ποσοστά σπάνιων γαιών, που είναι πολύτιμα μεταλλεύματα».

Τα βεβαιωμένα κοιτάσματα στη Βόρεια Ελλάδα επαρκούν για 20ετή αυτόνομη λειτουργία πυρηνικού αντιδραστήρα με δυνατότητα παραγωγής 1.000 MW ημερησίως, αλλά όχι και για 30 έτη τα οποία τίθενται ως προϋπόθεση για την κατασκευή του, λένε οι ειδικοί.

"Το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί είναι να αυξήσουμε τα βεβαιωμένα κοιτάσματα ουρανίου μέσω ερευνών, οι οποίες καλό θα είναι να αρχίσουν τώρα, δεδομένου ότι από τον εντοπισμό τους έως και την εκμετάλλευσή τους το βάθος χρόνου εκτείνεται πέραν της 20ετίας. H ελληνική κυβέρνηση οφείλει να γνωρίζει τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνών για τα αποθέματα της χώρας σε ουράνιο, ώστε να μπορεί να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις σε επίπεδο ενεργειακής στρατηγικής". (''Τα Νέα'', 27.5.2006, εδώ)


Επι
μέλεια: Ξενοφών Οικονομικός (22.5.2019) ©
 
copyright 4481/2017
***
Βιβλιογραφία / Πηγές /Σύνδεσμοι: 

-Ο Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος, Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, Αθήνα, 1979.
-Ορυκτός Πλούτος και Οικονομική Ανάπτυξη της χώρας, Σταύρου Δ.Κατράκη, Τακτικού Καθηγητού Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Αθήνα, 1965.
-Σταυροπόδη Ι.Δ. ''Ραδιενεργά μεταλλεύματα της Ελλάδας'', 1967
-Μούσουλου Λ. ''Το πρόβλημα της εκμεταλλεύσεως του υπόγειου πλούτου της Ελλάδας'', Αθήνα, 1962. 
https://www.tovima.gr/2010/07/31/society/ploysia-se-oyranio-i-elliniki-gi/ 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αγαπητοί αναγνώστες σημειώνουμε πως:
-ό,τι υπάρχει σε αυτό το blog είναι αποτέλεσμα μελέτης και έρευνας τόσο των έργων του Σωτήρη Σοφιανόπουλου όσο και άλλων επιστημόνων οι οποίοι αναφέρονται όπως και οι αντίστοιχες πηγές και βιβλιογραφία.
Ως εκ τούτου τα άρθρα μας αποτελούν πνευματικό κόπο της ομάδας μας ή μεμονωμένου συναδέλφου μας που τα συντάσσει.
Το δικαίωμα χρήσης και αναδημοσίευσης του υλικού από το blog μας καθορίζεται από τον αντίστοιχο νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας Ν. 4481/2017 σε συνέχεια του Ν. 2121/1993.
-Επιτρέπεται η αναδημοσίευση άρθρου μας υπό την αυστηρή προϋπόθεση επισύναψης της πηγής μέσω ενεργού συνδέσμου και αναφοράς του blog και του ονόματος του συγγραφέως του άρθρου.
-Σχόλια θα εγκρίνονται όταν είναι σχετικά με το θέμα, εννοείται ό,τι δεν περιέχουν προσβλητικούς ή απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και δεν περιέχουν συνδέσμους αμφιβόλου αξιοπιστίας.
-Όταν αποστέλλετε κείμενα μέσω σχολίων ή e-mail και δεν είναι δικά σας παρακαλείσθε να αναγράφετε την πηγή τους.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία σας.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.