Οι ορυκτοί πόροι της Ελλάδος και η αποτίμησή τους (Λιγνίτες: 268 δις, Χρυσός: 22,3 δις, Πετρέλαιο: 685 δις €)

Για τον Ελληνικό Ορυκτό πλούτο έχουμε ξαναγράψει σχετικά, βλέπε εδώ: http://hellas-economy.blogspot.gr/2014/08/blog-post_31.html. 

Ωστόσο το θέμα είναι ανεξάντλητο και δεν μπορεί να καλυφθεί -ούτε αυτό, ούτε και οι πτυχές του-  σε λίγες αναρτήσεις. Γι' αυτό το λόγο κατά καιρούς θα πραγματευόμαστε μικρές μελέτες επί του θέματος και θα παρουσιάζουμε πάντα αντίστοιχα επιστημονικά στοιχεία. 

Παρακάτω παρουσιάζουμε ένα συνοπτικό κείμενο των: Ανανία Τσιραμπίδη και Ανέστη Φιλιππίδη, Καθηγητών Τομέα Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ σχετικά με τους ορυκτούς πόρους της Ελλάδος και την αποπληρωμή του χρέους. 

Το εν λόγω άρθρο παρότι είναι συνοπτικό περιέχει στοιχεία σχετικά με την συνολική αξία των βιομηχανικών ορυκτών, μεταλλικών ορυκτών, ενεργειακών ορυκτών πρώτων υλών κλπ που είναι απαραίτητα να γνωρίζει κάθε Έλληνας πολίτης. (Το άρθρο αντλήσαμε απ' εδώ: http://www.oryktosploutos.net/2011/10/blog-post_25.html#.VArkQ6McaoF)

                                                                               ***

Το εν λόγω άρθρο υπό τον τίτλο "Οι Ορυκτοί Πόροι της Ελλάδος και η αποπληρωμή του χρέους" (25.10.2011) έχει ως εξής (οι επισημάνσεις με bold είναι των συγγραφέων, οι υπογραμμίσεις δικές μας): 

Η Ελλάδα, σε σχέ­ση με πολ­λές άλ­λες χώρες α­νά­λο­γης έ­κτα­σης, θε­ω­ρεί­ται πο­λύ προ­νο­μι­ού­χα για τον ο­ρυ­κτό πλού­το που δι­α­θέ­τει. Με­γά­λη ποι­κι­λί­α, κυ­ρί­ως βι­ο­μη­χα­νι­κών και μεταλλικών ο­ρυ­κτών, αλ­λά και ε­νερ­γεια­κών ορυκτών πρώτων υλών ό­πως οι λι­γνί­τες, βρί­σκον­ται στο υ­πέ­δα­φός της. Η Ελλάδα συνεχίζει να διατηρεί πρώτες θέσεις παγκοσμίως στην παραγωγή και στις εξαγωγές του μαγνησίτη, μπεντονίτη, περλίτη, κίσσηρης και χουντίτη. Επενδύσεις σε εξοπλισμό υψηλής παραγωγικότητας και χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας για την παραγωγή προϊόντων υψηλής αξίας με καλύτερες ιδιότητες, θεωρούνται προαπαιτούμενα για μεγαλύτερη ανάπτυξη των εξορυκτικών επιχειρήσεων στο μέλλον.

Με αύξηση της γεωλογικής βεβαιότητας οι ορυκτοί πόροι είναι δυνατό να χαρακτηριστούν ως υποθετικοί ή ενδεικτικοί ή μετρημένοι, ενώ τα ορυκτά αποθέματα ως πιθανά ή βέβαια. Σύμφωνα με τον κώδικα PERC (Pan-European Reserves and Resources Reporting Committee) από το 2008 ισχύουν συγκεκριμένες και αυστηρές προδιαγραφές για τη μετακίνηση από μία κατηγορία αποθεμάτων σε άλλη. Επιπλέον, λαμβάνεται υπόψη η αξιοπιστία και ο εξοπλισμός του φορέα που εκτελεί την έρευνα, καθώς και η μελέτη βιωσιμότητας της πιθανής επένδυσης. Επομένως, για να χαρακτηριστούν πιθανά ή βέβαια τα αποθέματα ενός ορυκτού πόρου πρέπει να υπάρχουν όχι μόνο μετρημένα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία, αλλά και μελέτες εκμεταλλευσιμότητας και βιωσιμότητας αυτών των αποθεμάτων σε χρόνο συγκεκριμένο.

ενδεικτικά αποθέματα και αξία ορυκτών πόρων

Tα πιθανά και βέβαια αποθέματα των περισσότερων από τους ορυκτούς πόρους της Ελλάδος είναι άγνωστα, αφού απουσιάζουν οι λεπτομερείς έρευνες (π.χ. γεωτρήσεις, μετρήσεις, αναλύσεις κ.ά.). Η συνολική αξία των αποθεμάτων, κατά την εκτίμησή μας είναι περίπου 1,5 τρισεκ. € και είναι τετραπλάσια του συνολικού χρέους της (360 δισεκ. €). Επομένως, σε χρονικό ορίζοντα μόλις 20 ετών τα έσοδα της Ελλάδος μόνον από την ορθολογιστική εκμετάλλευση αυτών των πόρων μπορούν να το αποσβέσουν πλήρως. Το συμπέρασμά μας ενισχύεται και από το ότι η τιμή ενός επεξεργασμένου ορυκτού πόρου ξεπερνά σε πολλές περιπτώσεις και το 20πλάσιο της τιμής του ακατέργαστου. Έτσι, καθετοποιημένες μονάδες εξόρυξης και επεξεργασίας, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα παραγωγής τελικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας (1), θα συμβάλλουν πολύ πιο σύντομα στην εξάλειψη αυτού του χρέους και επομένως στη ραγδαία ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας. 

που υπάρχουν ορυκτά, μάρμαρα, μεταλλεύματα και ενεργειακές πρώτες ύλες στην πατρίδα μας

• Η συνολική αξία των ενδεικτικών αποθεμάτων των Βιομηχανικών Ορυκτών & Πετρωμάτων είναι 60 δισεκ. €. 
• Η συνολική αξία των ενδεικτικών αποθεμάτων των Μεταλλικών Ορυκτών είναι 72 δισεκ. €. 
• Η συνολική αξία των ενδεικτικών αποθεμάτων των Ενεργειακών Ορυκτών Πρώτων Υλών είναι 1.362 δισεκ. € από τα οποία τα 268 δισεκ. € ανήκουν στους λιγνίτες τους οποίους εκμεταλλευόμαστε εδώ και δεκαετίες για την παραγωγή αποκλειστικά ηλεκτρικής ενέργειας. 
• Τα υποθετικά αποθέματα πετρελαίου είναι 10 δισεκ. βαρέλια με τρέχουσα αξία 685 δισεκ. € και τα αντίστοιχα του φυσικού αερίου 3,5 τρισεκ. m3 με τρέχουσα αξία 409 δισεκ. €. 

Ουσιαστική συμβολή στη μείωση του δημόσιου χρέους θα συμβεί με την παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Ελλάδος σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους των ΗΠΑ, της Γερμανίας και άλλων «δανείων δυνάμεων», για πολλές δεκαετίες, με αντάλλαγμα την προείσπραξη μέρους των προσδοκώμενων εσόδων.

                                                                                  ***

Σημείωση δική μας (1): Όσον αφορά την επεξεργασία του ορυκτού που πρέπει να γίνεται στην Ελλάδα και όχι να εξάγεται ως πρώτη ύλη στο εξωτερικό είναι χρήσιμο να επισυνάψουμε το κάτωθι απόσπασμα από άρθρο του δρ μηχανικού μεταλλείων Πέτρου Τζεφέρη (βλέπε εδώ: http://www.oryktosploutos.net/2011/09/i.html#.VAoiRqMcaoE)

"...Θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι αξίες που φιγουράρουν στα πρωτοσέλιδα, στην περίπτωση που αποτελούν αποτέλεσμα υπολογισμού και όχι απλό αποκύημα της φαντασίας, δεν είναι παρά (απλή) εκτίμηση της περιεχόμενης στα κοιτάσματα συνολικής μεταλλικής αξίας με βάση τις τρέχουσες χρηματιστηριακές τιμές των μετάλλων. Δεν έχουν δηλ. υπολογισθεί σε αυτήν ούτε τα ενδεχόμενα σφάλματα στην αποτίμηση των αποθεμάτων, ούτε εκείνα που αφορούν την εκτίμηση των οικονομικά εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων όταν επιλεγεί κι εφαρμοστεί συγκεκριμένη μέθοδος εκμετάλλευσης για συγκεκριμένο κοίτασμα, ούτε οι απώλειες επεξεργασίας του μεταλλεύματος (εμπλουτισμού, μεταλλουργίας κλπ.) με σκοπό την ανάκτηση συγκεκριμένου προϊόντος.
 
Για παράδειγμα, ο περίφημος χουντίτης/υδρομαγνησίτης στα Λεύκαρα Κοζάνης, ακατέργαστος έχει αξία 30-40 ευρώ ενώ κατεργασμένος με πολλές χρήσεις ως πληρωτική ή χρωστική ύλη, 300 ευρώ. Και από τα δύο όμως νούμερα πρέπει να αφαιρεθούν τα κόστη εξόρυξης και επεξεργασίας αντίστοιχα...

Κι ακόμη σε όλους τους παραπάνω υπολογισμούς γίνεται ένα λογικό άλμα, προεξοφλούμε δηλαδή ότι θα καθετοποιήσουμε την παραγωγή και θα έχουμε τελικά προϊόντα με την μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Αυτό μπορεί να είναι το δέον γενέσθαι δεν αποτελεί όμως το σύνηθες. Ο βωξίτης, για παράδειγμα, και οι πάνω από 2 εκατομμύρια τόνοι που εξορύσσονται ετησίως, στην μεγαλύτερη βωξιτοπαραγωγό χώρα της ΕΕ, δεν οδηγούνται όλοι στην καθετοποιημένη παραγωγή αλουμινίου αλλά πάνω από 800 χιλ. εξάγονται αυτούσιοι χωρίς επεξεργασία. Το ίδιο συμβαίνει και στα περισσότερα βιομηχανικά ορυκτά και φυσικά στο λιγνίτη που ούτως ή άλλως οδηγείται στους ΘΗΣ της ΔΕΗ ΑΕ και δεν τιμολογείται."

                                                                                ***

Όσον αφορά τον πίνακα με τα ενδεικτικά αποθέματα και την αξία των ορυκτών πόρων ας κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις:

-ο πίνακας βασίζεται σε τιμές του 2011. Σήμερα οι τιμές πολλών από τα ορυκτά είναι πολύ μεγαλύτερες. 

-η τιμή του χρυσού καθορίζεται στην παγκόσμια αγορά σε δολλάρια Η.Π.Α. ανά ουγγιά. Η ουγγιά αναλογεί σε 28,35 γραμμάρια. Δεδομένου λοιπόν -ότι βάσει του πίνακα- τα αποθέματα χρυσού στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 500 τόνους ισοδυναμούν σε 500.000 Kgr ή 500.000.000 gr ήτοι σε 17.636.685 ουγγιές χρυσού περίπου. Η τιμή χρυσού ανά ουγγιά σήμερα (6.9.2014) είναι: 1268,23 $. Επομένως σε δολλάρια $ Η.Π.Α. η αξία των αποθεμάτων χρυσού ανέρχεται σε: 22,3 δις $ περίπου (για την ακρίβεια: 22.367.373.017,55).

Για το λόγο αυτό πολυεθνικές εταιρείες όπως η Eldoraldo Gold σε "συνεργασία" (;) με τους κυβερνώντες μη σεβόμενοι την πατρίδα μας, τον λαό της, την ιστορία του, την επιλογή να αξιοποιήσει προς όφελός του τον ορυκτό πλούτο έχουν -ελέω κυβερνώντων, το τονίζουμε πάλι- "εγκατασταθεί" στις περιοχές όπου τα χρυσοφόρα κοιτάσματα της πατρίδας μας και αντλούν τα πολύτιμα ορυκτά μέσα από τα χέρια μας. 

Οι κάτοικοι των περιοχών στο Στρατώνι Χαλκιδικής, στις Σκουριές, στην Ιερισσό βιώνουν από πρώτο χέρι τι θα πει: ξεπούλημα του εθνικού ορυκτού πλούτου της πατρίδος μας υπό την προστασία των "πραιτωριανών" της κυβέρνησης (βλέπε ΜΑΤ).

περιοχές με χρυσό, χρώμιο, σιδηρονικέλιο, λευκόλιθο κλπ στην Βόρειο Ελλάδα

-όσον αφορά το πετρέλαιο, στον εν λόγω πίνακα αναφέρονται αποθέματα 10 δις βαρέλια. Αν δεχτούμε ως τιμή βαρελιού την παγκόσμια τιμή βαρελιού αργού πετρελαίου brent (1.9.2014) έχουμε: 102,82 $ το βαρέλι. Δηλαδή το πετρέλαιο της Ελλάδας σε $ Η.Π.Α. ανέρχεται κατά προσέγγιση σε: 1 τρισεκατομμύριο $ περίπου.

-τα ενδεικτικά αποθέματα σε ουράνιο, βάσει του ανωτέρω πίνακα, υπολογίζονται σε 1.800 τόνους. Η τιμή του ουρανίου παγκοσμίως μετριέται σε λίβρες. Η αναλογία είναι 1000 gr = 2.2046 λίβρες. Τον Ιούλιο του 2010 η τιμή του ουρανίου είχε ανέλθει σε 46,5 $ ανά λίβρα. Αν δεχτούμε την τιμή αυτή σημαίνει ότι: 1 kgr ουράνιο ή 1000 gr ουράνιο κοστίζουν 103 $ περίπου. Επομένως ένας τόνος ουρανίου τιμάται 103.000 $.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι -για διάφορους λόγους- η τιμή του ουρανίου, κατά περιόδους, "εκτοξεύεται". Τον Ιούνιο του 2007 είχε φθάσει στα 137 $ ανά λίβρα. 
 

τα κοιτάσματα ουρανίου στην Ελλάδα

Το 2010 λειτουργούσαν παγκοσμίως 448 πυρηνικοί αντιδραστήρες. Ως το 2015 προγραμματιζόταν να λειτουργήσουν 79 νέοι αντιδραστήρες έναντι 40 που θα έκλειναν. Τα δεδομένα βέβαια συνεχώς αλλάζουν, χωρίς να έχουμε ακριβή εικόνα. Για παράδειγμα το τραγικό πυρηνικό ατύχημα στη Φουκοσίμα την 11η Μαρτίου 2011 προκάλεσε - ως ήταν φυσικό- αλλάγή στους σχεδιασμούς πολλών χωρών αλλά και των Οργανισμών που εποπτεύουν και εγκρίνουν την ενεργοποίηση πυρηνικών αντιδραστήρων.  Βάσει παλαιότερων σχεδιασμών, έως το 2050 οι αντιδραστήρες θα ανέρχονται από 960 έως 1280. Οι σχεδιασμοί αυτοί συνεπάγονται αύξηση στην ζήτηση ουρανίου και επομένως "εκτόξευση" στην τιμή του. 

Από την άλλη πλευρά σε κοινή έκθεση του ΟΟΣΑ και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας "Uranium 2009" γίνεται αναφορά σε κοιτάσματα ουρανίου στην Ελλάδα που ξεπερνούν τους 20.000 τόνους. Οι ανωτέρω ποσότητες δεν αναφέρονται βέβαια σε βεβαιωμένα κοιτάσματα αλλά συνολικά ήτοι: σε βεβαιωμένα που έχουν βρεθεί από έλληνες γεωλόγους (7.000 τόνους), σε βεβαιωμένα χωρίς όμως να έχουν εντοπιστεί (1.000 τόνους), σε πιθανά κοιτάσματα (6.000 τόνους) και σε αντίστοιχη ποσότητα (6.000 τόνους) που δεν έχει ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες. (πληροφορίες από: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=346260)
 

Ουράνιο: ασημί, γκρίζο μεταλλικό, σχηματίζει μαύρο εύθρυπτο οξείδιο στον αέρα

Τα περισσότερα κοιτάσματα ουρανίου εμφανίζονται στα βόρεια του Νομού Σερρών, στην παράκτια ζώνη μεταξύ Σερρών και Καβάλας, στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο του Νομού Δράμας, ενώ επεκτείνονται και προς τη γειτονική Ξάνθη. Επίσης, διάσπαρτα μικρά κοιτάσματα έχουν βρεθεί σε ολόκληρη την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, των Σερρών συμπεριλαμβανομένων. Στο χωριό Νεράϊδα Θεσπρωτίας έχει εντοπιστεί μεγάλη συγκέντρωση ραδονίου. Ακόμη, υπάρχουν διάχυτες πληροφορίες για την ύπαρξη ουρανίου τόσο στη Φλώρινα όσο και στη Λέσβο.

 - σημαντικό είναι να παρατηρήσουμε και την ποσότητα Λιγνίτη και Τύρφης που υπάρχει στην πατρίδα μας. Βάσει του ανωτέρω πίνακα τα ενδεικτικά αποθέματα Λιγνίτη και Τύρφης ανέρχονται σε 6,7 δις τόνους. Αν δεχθούμε ως τιμή τόνου τα 40 ευρώ -αν και την παρούσα περίοδο η τιμή τόνου του λιγνίτη είναι λίγο πάνω από τα 30 ευρώ- τα αποθέματα σε ευρώ ανέρχονται σε: 268 δις ευρώ.

Επιμέλεια: Ξενοφών Οικονομικός (7.9.2014)